Nhưng tình hình an bình lúc đầu không kéo dài vì có thể thấy ngay
là Mạc phải chịu những áp lực nặng nề tưởng khó mà tồn tại nổi. Lực lượng
phù Lê không những tạo dựng được hai thực thể chống đối lớn phía tây bắc
và tây nam mà còn đi cầu viện nhà Minh dẫn đến sự đe dọa xâm lăng của
nước lớn phương Bắc. Công thần thế gia của Lê “có người đi làm quan với
nước ngoài tạm sống,” không chắc đã mon men được vào triều đình
phương Bắc mà hẳn là đã hướng về phía tây, vùng Lào Thái, trong tinh thần
đồng tộc rơi rớt từ xưa, hay bám víu theo con cháu những người chống đối
Lê Thánh Tông ngày trước. Sự đe doạ của nhà Minh dẫn đến những điều
đình cắt đất quỳ luỵ rồi cũng tạm yên với cấp độ hạ thấp danh vị “nước” –
dù là phiên thuộc, xuống còn một ti sở của Bắc Kinh: An Nam Đô thống sứ
ti mà bản thân Đăng Dung cũng chưa kịp nhận chức Đô thống sứ của vua
Minh phong. Tình trạng ngập ngừng giữa mới cũ khiến cho Mạc xây dựng
Dương Kinh ở làng Cổ Trai quê gốc mà vẫn phải để triều đình ở Đông
Kinh của kẻ nghịch. Mạc Đăng Dung cũng bắt chước Trần lên làm Thái
thượng hoàng để điều hành bao quát trên một khu vực chưa hợp nhất được
nhưng rõ ràng là Mạc không hưởng được may mắn như Trần xưa trên hai
kinh đô Thăng Long và Thiên Trường. Vua tôi nhà Mạc cứ nhấp nhổm
chạy ra trú ở bên ngoài thành Đông Kinh, lập một thứ Kinh Ấp tạm bợ mỗi
khi có rối loạn lớn nhỏ.
Và thế là tiếp đến những rối loạn nội bộ. Quan văn chức được tiếp
tục bổ sung bằng những cuộc thi cử tuyển bổ đã gây ra những dèm pha
công kích làm tan rã hệ thống võ quan từng cùng Mạc Đăng Dung dựng
nên nghiệp đế, nhất là khi người cầm đầu chết đi (1541). Mạc đã cố gắng
tăng quyền lợi cho binh lính vẫn không ngăn được nhóm Lê Bá Li gốc
Thanh chống đối với nhóm Phạm Quỳnh Đông Kinh, đem nhau về hàng Lê
(1550) mang cả một loạt tướng, tuy có người thấy lạc lõng phải trở cờ
nhưng rõ ràng là tình hình đó đã gây nên đổ vỡ lớn lao cho phe Mạc khiến
vua Mạc lần đầu phải bỏ chạy về đất gốc Hải Dương (1551). Thế rồi không
phải chỉ chuyện quân tướng mà có đổ vỡ ngay trong thân tộc cầm quyền.
Chuyện tranh giành kế lập 1547-1551 không những làm điêu linh đất Hải
