Hữu Cầu, bỏ qua việc Đình Trọng tổ chức quân ngũ riêng, không biết có
phải bằng tiền vay liều rồi hi vọng quỵt nợ nếu thành công như trường hợp
Hoàng Ngũ Phúc nghe lời anh quân sư khách buôn hay không. Quân nổi
loạn dù sao cũng là ô hợp như nhóm Ngân Già tuy hung dữ, xông trận vác
dao chém bừa bãi nhưng không có đồn luỹ, chỉ dựa vào nơi bùn lầy hiểm
trở. Trong lúc đó quân lính của Trịnh vẫn có tính chất chính quy, trang bị
súng ống như thấy qua bằng chứng ngoại nhân, trong các lệnh thu mua
diêm tiêu trên vùng thượng du, thuốc súng của khách thương ngoại quốc ở
Kinh thành, ở “phố Lai triều” / Phố Hiến. Rốt lại Trịnh Doanh cũng qua
được thời kì nguy khốn những năm 1740-1741, chận Lê Duy Mật, Nguyễn
Danh Phương từ xa, phá quân Ninh Xá, Ngân Già, mở rộng khu vực an
ninh, giải toả áp lực quân nổi dậy sát kinh thành để tiếp tục chinh phạt
Nguyễn Hữu Cầu trên vùng biển xa, rồi diệt trừ Cầu và Nguyễn Danh
Phương cùng một lúc (1751), dành cho Trịnh Sâm thanh toán Hoàng Công
Chất (1769), Lê Duy Mật (1770) về sau.
Nhưng Trịnh Doanh cũng không thể vượt thời đại của mình. Lời
phê của Tự Đức là khá oan uổng: “(Doanh) cũng không phải là người giỏi.”
Tuy đã giải tán giám ban để xoa dịu các quan văn võ phải xấu hổ khi thấy
bị ghép ngang hàng với người thiến, nhưng Doanh vẫn phải dùng thái giám
cầm quân đánh giặc, vài người bị đặt vào thế đứng ở hàng đầu nên càng lúc
càng tỏ ra xuất sắc như Hoàng Ngũ Phúc, tuy có người gặp rủi ro như
Hoàng Công Kì. Muốn có tính chính danh, Doanh để cho quan triều lo việc
thuế má nhưng rốt lại cũng phải giao vào tay nội giám (1755). Thiếu tiền
cho nhu cầu quân bị, ông phải thu thuế Gia tô chồng lên thuế chính thức
(1742), vẫn phải cho bán quan mua tước ngay lúc mới cầm quyền (1740),
rồi thêm một lần nữa trong tám năm sau, không khác chính sách của Trịnh
Giang (1736), người bị lật đổ. Cải cách thi cử cũng là dịp cho nhà nước
kiếm tiền chi phí quân dụng: Ai nộp ba quan thì được miễn khảo hạch và
vào trường thi ngay, cho nên đến ngày thi, học trò xéo lên nhau, có người
chết (1750). Hiện tượng làm mất mặt chính quyền về chính sự hãnh diện trí
