với một trong hai tên Khmer cho là phát xuất ra tên Việt (Prey Kor: rừng
cây gòn) tồn tại lâu dài hơn, chứng tỏ về một vùng khá rộng mọc loại cây
còn được dùng trong lễ đâm trâu ngày nay. Đây cũng là một bằng chứng
cho thấy một khu vực nếu không là nơi cư thú thường xuyên thì cũng là
vùng du canh rộng lớn của bộ tộc người Mạ thời xưa. Cho nên danh xưng
kia không chắc là cường điệu, ít ra thì cũng mang cùng tầm mức của “nước
Stiêng” phía bắc đó, với nơi tập trung lớn: “thủ đô” Tinh Xương trong bản
đồ Taberd 1858.
Các dân tộc Tây Nguyên giữ được mối liên lạc với người Lào,
người Khmer không những qua vật phẩm trao đổi mà theo đó còn cả những
tin tưởng thần bí như cùng chia xẻ về sự thiêng liêng của cây kiếm thần
khiến có lúc vua Lửa đòi Cao Miên phải triều cống! Tuy nhiên có vẻ người
Khmer chính tông làm lúa nước đã xây đền Angkor vẫn cứ coi các vùng
đồng bằng là nơi cư trú chính của mình. Sự lấn lướt của người Thái thành
lập nước Xiêm La tiến chiếm Angkor 1431 khiến Cao Miên phải dời đô
xuống “đồi Bà Pênh” / Phnom Penh 1434. Sự dời đô không hẳn chỉ là kết
quả tràn lấn của quân Xiêm nhưng có thể sự cạn kiệt khai thác vùng
Angkor đã là nguyên nhân suy yếu của họ và con đường tiến xuống vùng
Ngã Tư, với các nơi đóng đô quanh đó, là một lối thoát đi tìm sự phồn thịnh
giao thương của thời đại mới đem lại. Chey Chettha lấy vợ Việt, vợ Lào, đã
mời người Hoà Lan đến buôn bán ở Phnom Penh và con ông ta,
Riamiathipdei, Nặc Ông Chân của sử Việt, thì chuyển theo đạo Hồi, rõ ràng
là tiếp tục khuynh hướng mở rộng giao thương. Thomas Bowyear lúc ở Phú
Xuân (1695) được sứ giả Cambodge đưa đề nghị giao thương rông rãi hơn
Đàng Trong. Nhưng đến lúc này thì họ đã gặp sự bành trướng không cản
nổi của chúa Nguyễn.
Nguyễn Phúc Nguyên khi gả con cho Chey Chettha chắc cũng chỉ
làm một công việc tìm vây cánh phía nam nhưng rốt lại nhóm người đi theo
vị công nương Nguyễn (bà Hoàng Ang Cuv / Dam Sat) đã vận động cho
chúa được lập nơi thu thuế quan ở Prei Kor và Kas Krobei (1623 – Sài Gòn
và Bến Nghé). Sử quan Nguyễn im lặng về sự kiện chỉ được dẫn xuất từ
