B. Quyền lực hợp pháp. Quyền lực của tính hợp pháp là quyền lực xuất
phát từ quyền lực được nhận thấy - là quyền lực được đại diện bằng một
thứ vô tri vô giác như tấm biển, mẫu đơn hoặc tài liệu - thường không bị
nghi ngờ.
Ví dụ, nếu tôi đề nghị bạn làm một điều gì đó, bạn sẽ đánh giá lời đề nghị
dựa trên các nhu cầu của mình. Nếu đề nghị phù hợp với các nhu cầu, bạn
sẽ làm theo. Nhưng nếu một tấm biển chỉ dần một điều gì đó, hầu như chắc
chắn là bạn sẽ tuân theo. Tôi xin nhấn mạnh điểm này bằng một ví dụ.
Nếu từng đi du lịch, bạn sẽ quen thuộc với một tấm biển nhỏ phía sau quầy
tiếp tân trong các khách sạn Holiday Inn và một tấm biển còn nhỏ hơn dán
trước từng cửa phòng. Cả hai tấm biển đều ghi: "Giờ trả phòng là 1 giờ
chiều".
Bao nhiêu phần trăm khách tự làm khổ mình bằng việc trả phòng trước 1
giờ chiều? Ai đó đã hỏi tôi câu hỏi này. Tôi cân nhắc một lúc và trả lời:
"40%". Sau này tôi được biết từ các nhà điều hành Holiday Inn, rằng con số
này là khoảng 90-95%, tùy thuộc vào địa điểm của khách sạn.
Con số này có khiến bạn ngạc nhiên không? Tôi thì có. Số lượng người dân
Mỹ đi bầu cử vào năm đông nhất cũng chỉ có 55%, nhưng có tới 95%
khách trả phòng theo đúng giờ trả phòng của Holiday Inn. Câu hỏi đặt ra là,
điều gì đã khiến những người bình thường và độc lập này đến quầy trả tiền
vào một giờ đã định, giống như những con lemming
đi di trú vậy?
Năm năm trước, tôi tình cờ trú tại một khách sạn Holiday Inn. Vì phải bay
vào đầu giờ chiều, tôi ra quầy thu ngân vào 12:30 phút để trả tiền. Tiền
sảnh vắng tanh. Lúc đó, tôi thấy hơi đói và quyết định đi ăn một bữa tiệc
đứng, tính vào hóa đơn của tôi, rồi trở lại. Sau khi ăn xong, tôi liếc nhìn
đồng hồ. Kim đồng hồ chỉ đúng 1 giờ chiều. Vì trước đó không có ai ở
trong quầy thu ngân, tôi nghĩ bây giờ chỉ có khoảng 3 người.
Khi ra đến tiền sảnh, tôi thấy 28 người đang xếp hàng trước quầy thanh
toán, như tù đang xếp hàng chờ lấy phần ăn. Tôi không tin vào mắt minh.
Làm sao có thể tăng từ 0 lên 28 chỉ trong nửa tiếng? Tôi thầm nghĩ: "Họ có
thể không phải là người trả phòng. Có thể, từ vẻ bên ngoài, họ là người
