21
Kho thuốc súng nổ và tiếng vọng khủng khiếp của vụ nổ vừa mới dứt
(toàn bộ không khí trong vùng chuyển động; tất cả các cửa ra vào và cửa sổ
rung lên, và bức tường nhỏ của nghĩa địa sụp xuống), thì một ngọn lửa dài
vừa tóe ra vừa rít lên từ tháp chuông. Tiếng ầm ầm của quả bom cháy lẫn
vào với tiếng thuốc súng nổ. Trong giây lát cả làng bốc lửa. Cỏ khô trong
các nhà kho, rơm trong các vựa, tất cả đều cháy rừng rực; các mái nhà đổ
sụp, những sàn nhà nứt đôi; đám người tị nạn lao ra phố; dân sở tại thì chạy
vội về phía cửa chuồng trại để cứu bầy súc vật; lũ ngựa vừa hí vừa nhảy
chồm lên, hoảng hốt vì tiếng nổ và tiếng ầm ầm của đám cháy; chúng
không chịu đi ra mà cứ húc đầu và giơ chân đá vào những bức tường đang
bốc cháy. Một con bò cái bỏ chạy, đem theo trên mỏm sừng của nó một túm
cỏ khô đã bén lửa mà nó vừa điên cuồng giũ bỏ, vừa phát ra những tiếng
rống đau đớn và ghê sợ; những cọng cỏ bốc cháy bay tứ tung. Trong vườn,
những cây cối đang nở hoa được rọi một thứ ánh sáng đỏ thẫm như máu.
Vào những lúc bình thường, lẽ ra việc cứu hộ sẽ được tổ chức. Dân chúng,
khi những khoảnh khắc khiếp sợ đầu tiên qua đi, đáng lẽ phải bình tình lại
được đôi chút, nhưng cái tai họa này, nối tiếp sau những tai họa khác, đã
làm cho họ mất trí. Thêm nữa họ biết rằng lính cứu hỏa đã nhận được lệnh
phải ra đi cùng với toàn bộ thiết bị của mình, từ ba ngày trước. Họ cảm
thấy tuyệt vọng. “Đàn ông, giá mà có đàn ông ở đây!” các bà các cô nông
dân kêu lên. Nhưng những người đàn ông thì ở xa, các cậu bé chạy lăng
xăng, la hét, hối hả, càng làm tăng thêm sự hỗn độn. Những người tị nạn
gào thét. Trong số họ có gia đình Péricand, ăn bận sơ sài, mặt mũi lấm lem,
đầu bù tóc rối. Cũng như lúc ở trên đường sau đợt bom rơi, những tiếng gọi
lại vang lên, giao nhau, tất cả đều gào lên - cả làng chỉ còn là những tiếng
kêu thét: “Jean! Suzane! Mẹ ơi! Bà ơi!” - tất cả gọi cùng một lúc. Không có
ai trả lời. Một vài thanh niên đã lấy được xe đạp của mình ra khỏi những
nhà kho bốc cháy và hung hăng đẩy xe vào giữa đám đông. Nhưng, thật lạ
