mộ. Các xơ của hội bảo trợ từ nhà thờ đi ra cùng lũ trẻ; họ lách một lối đi
giữa những tên lính; vẻ mặt họ bình thản dưới chiếc mũ bà xơ.
- Bọn chúng có ở lại lâu không? - nhân viên thu thuế vừa thì thầm vào
tai viên lục sự vừa chỉ vào bọn Đức.
- Thấy bảo là ba tháng - người kia nói cũng bằng giọng như vậy.
Nhân viên thu thuế thở dài.
- Chuyện này sẽ làm giá cả tăng lên đây.
Và, một cách máv móc, ông ta xoa xoa bàn tay đã bị một mảnh trái phá
rạch nát hồi năm 1915. Rồi họ nói sang chuyện khác. Tiếng chuông vang
lên lúc kết thúc lễ đọc Kinh chiều đang nhỏ dần; những hồi chuông lanh
lảnh cuối cùng đang tắt lịm dần trong không gian buổi tối.
Những người đàn bà nhà Angellier đi theo một con đường khúc khuỷu
mà Lucile quen thuộc từng viên đá để trở về nhà. Họ bước đi không nói
năng gì, gậit đầu đáp lại lời chào của các nông dân. Ở trong vùng người ta
không ưa bà Angellier, nhưng Lucile thì khiến họ có thiện cảm, vì cô còn
trẻ, có chồng là tù binh, và cô không ngạo mạn. Thỉnh thoảng người ta đến
hỏi ý kiến cô về việc giáo dục con cái hay về một cái áo cánh mới. Hoặc cả
khi phải gửi một gói hàng sang Đức nữa. Người ta biết viên sĩ quan địch sẽ
sống ở nhà Angellier - họ có ngôi nhà đẹp nhất - và người ta ái ngại cho họ
khi thấy họ phải phục tùng luật chung.
- Các bà được cấp cho một món quý nhỉ, - chị thợ may thì thào khi đi
ngang qua họ.
- Hy vọng là bọn chúng sẽ biến đi không chậm trễ, - bà dược sĩ nói. Và
một bà già nhỏ bé đi lon ton với những bước chân ngắn sau một con dê cái
có bộ lông trắng mượt kiễng chân nói nhỏ với Lucile:
- Có vẻ như bọn chúng xấu xa lắm, độc ác lắm, chúng gây tai họa cho
những người khốn khố.
Con dê nhảy chồm lên và húc sừng vào tấm áo choàng dài màu xám của
một sĩ quan Đức. Hắn dừng lại, bật cười và muốn vuốt ve con dê. Nhưng
con dê bỏ chạy; bà già bé nhỏ hốt hoảng biến mất và những người đàn bà
nhà Angellier đóng cánh cửa nhà sau lưng họ lại.
