chết những kẻ yếu sức, những kẻ không đi nhanh được, hắn đã làm điều đó,
không ân hận và thậm chí còn thích thú, đối với những người mà hắn chẳng
nhớ được mặt mũi. Trái lại hắn tỏ ra cực kỳ tử tế và sẵn sàng giúp đỡ một
số tù binh có vẻ gây được thiện cảm cho hắn, và một vài người trong số này
sống được là nhờ hắn. Hắn tàn bạo, nhưng đó là sự tàn bạo của tuổi mới
lớn, sự tàn bạo xuất phát từ một trí tưởng tượng rất mạnh mẽ và tinh tế,
hoàn toàn hướng về chính mình, về chính tâm hồn mình; không thương xót
những nỗi đau khổ của kẻ khác: không thấy những nỗi đau ấy, chỉ nhìn thấy
bản thân mình. Hắn đem vào sự tàn bạo này đôi chút kiểu cách giả tạo do
lứa tuổi của hắn cũng như do một thiên hướng nhất định đối với thói ưa làm
trò tàn ác. Chẳng hạn, trong khi nghiệt ngã đối với con người, hắn lại tỏ ra
hết sức tử tế đối với súc vật; chính là do hắn gợi ý nên mấy tháng trước đây
mới xuất hiện một mệnh lệnh của Bộ Chỉ huy Calais. Bonnet nhận thấy
rằng vào những ngày chợ phiên, nông dân thường xách gà của họ đầu chúc
xuống đất và cẳng thì trói lại. “Không có một chút nhân đạo nào cả”, từ nay
cấm không được làm thế nữa. Các nông dân không chú ý đến điều đó, việc
này khiến Bonnet càng thêm căm ghét dân Pháp “mọi rợ và hời hợt”, trong
khi dân Pháp thì rất phẫn nộ khi đọc một cái thông báo như vậy ở phía dưới
một thông báo khác, trong đó viết rằng để trả giá cho một hành động phá
hoại, tám người đàn ông đã bị hành quyết. Ở cái thành phó miền Bắc nơi
hắn đóng quân, Bonnet chỉ gắn bó với bà chủ nhà của hắn, vì một hôm hắn
bị cúm, người đàn bà này đã cất công mang bữa ăn sáng đến tận giường
cho hắn. Bonnet nhớ tới mẹ hắn, tới những năm tháng tuổi thơ của hắn, và
rưng rưng nước mắt cảm ơn cái bà Lili vốn là bà chủ nhà chứa này. Từ đó
hắn làm tất cả vì bà ta, hắn cho bà ta đủ loại giấy phép, phiếu xăng và v.v...,
hắn tiêu thời gian buổi tối cùng với bà già lố bịch này, vì như hắn nói, bà ta
cô độc và đã có tuổi và buồn chán, hắn mang về cho bà ta từ Paris, nơi hắn
đi công cán, những thứ đồ vớ vẩn mà hắn đã phải mua rất đắt, hắn vốn
không giàu.
Những thiện cảm này đôi khi bắt nguồn từ những ấn tượng âm nhạc, văn
học, hay là hội họa, như trong cái buổi sáng mùa xuân ấy, khi hắn bước vào
nhà Sabarie: Bonnet rất có văn hóa, có khiếu về tất cả các nghệ thuật. Trang
