Bà đứng trên một chiếc bục nhỏ trong phòng học nơi các bàn học đã
được nhanh chóng dọn đi; mười hai học trò chọn trong số những nữ sinh
đáng khen nhất được phép đến nghe bà tử tước nói. Các cô bé cọ guốc vào
sàn nhà và nhìn quanh bằng những cặp mắt to bình thản, “như lũ bò”, nữ tử
tước hơi bực bội nghĩ. Bà quyết định đặc biệt hướng nhiều hơn về các cô bé
này.
- Các em gái nhỏ thân mến, - bà nói, - các em đã phải sớm đau khổ vì
những nỗi đáu của Tổ quốc...
Một cô bé lắng nghe, chăm chú đến nỗi đang ngồi trên ghế đẩu ngã lăn
xuống đất; mười một đứa kia nén những tiếng cười ngặt nghẽo trong những
chiếc tạp dề; bà tử tước nhíu mày và tiếp tục nói bằng một giọng mạnh mẽ
hơn.
- Các em say sưa với những trò chơi của lứa tuổi các em. Các em có vẻ
vô tư lự, nhưng trái tim của các em thì tràn đầy nỗi buồn. Mỗi sáng mỗi tối
các em cất lên bao lời cầu nguyện tới Đức Chúa Toàn Năng để Người
thương xót những nỗi bất hạnh của nước Pháp yêu quý của chúng ta!
Bà ngắt lời và ra hiệu chào rất lạnh lùng tới cô giáo ngoại đạo vừa mới
bước vào: đó là một phụ nữ không đi lễ nhà thờ và đã mai táng chồng mình
theo nghi thức dân sự; các học trò của cô này thậm chí còn nói là cô ta đã
không được làm lễ rửa tội, điều đó không tai tiếng bằng khó tin, giống như
người ta nói về một con người rằng họ đã ra đời với một cái đuôi cá vậy.
Cách cư xử của cô này thì không chê trách được, vì thế mà bà tử tước lại
càng ghét, “bởi vì,” bà nói với ông tử tước, “nếu như cô ta uống rượu hay
có tình nhân, ta có thể giải thích là do không có tôn giáo, nhưng anh thử
nghĩ mà xem, Amaury, đầu óc dân chúng sẽ bị lẫn lộn thế nào khi họ thấy
những người tư tưởng không tốt lại sống có đức hạnh”. Sự có mặt của cô
giáo làm cho bà tử tước khó chịu, bà bèn nói như truyền vào trong giọng
mình đôi chút nhiệt huyết hăng say được nhen lên trong tim khi nhìn thấy
kề thù và với một tài hùng biện thực sự bà tiếp tục:
- Nhưng những lời cầu nguyện, những giọt nước mắt thì chưa đủ. Tôi
nói điều đó không chỉ cho các em; tôi nói cho cả những người mẹ của các
em nữa. Chúng ta phải làm từ thiện. Thế nhưng, tôi nhìn thấy gì nhỉ?
