rằng bà ta sẽ đóng các cửa sổ để khỏi phải nghe thấy tiếng nhạc cũng như
khỏi phải nhìn thấy pháo hoa dưới những hàng cây. Nhưng khi trung úy
von Falk và Bonnet, gã phiên dịch, đến thăm bà ta để mượn bà ta ghế, cốc,
khăn trải bàn, bà ta đã giữ họ lại gần hai tiếng đồng hồ. Bà Angellier biết
chuyện này qua bà đầu bếp, bà này thì biết qua ông quản lý. Vả chăng bản
thân những kẻ quý tộc ấy cũng có một nửa gốc ngoại quốc, nếu nhìn kỹ họ.
Phải chăng dòng máu Bavière, dòng máu Phổ (ghê tởm!), dòng máu vùng
sông Rhin không chảy trong mạch máu của họ? Các gia đình quý tộc
thường thông gia với nhau không kể đến biên giới, nhưng nếu nghĩ kỹ thì
giới đại tư sản cũng chẳng hơn là mấy. Người ta thầm thì tên của những
người buôn lậu với bọn Đức (và người ta đọc to những cái tên này tối tối
trên đài Anh), họ Maltête ở Lyon, họ Péricand ở Paris, nhà băng Corbin...
và còn những cái tên khác nữa... Bà Angellier đi đến chỗ còn lại một mình
trong giới của bà, thu mình, không thỏa hiệp, như một pháo đài, pháo đài
duy nhất còn trụ vững ở Pháp, than ôi! Nhưng đó là một pháo đài không gì
có thể làm sụp đổ cũng như đánh bại được, bởi những thành trì của nó
không phải làm bằng đá, thêm nữa cũng chẳng phải bằng máu bằng thịt, mà
bằng những thứ phi vật chất vì bất khả chiến bại nhất trên đời: tình yêu và
lòng hận thù.
Bà bước nhanh và lặng lẽ trong phòng. Bà lầm rầm: “Nhắm mắt lại cũng
chẳng ích gì. Lucile đã sẵn sàng ngã vào vòng tay tên Đức ấy.” Và bà có
thể làm gì được? Đàn ông thì có vũ khí, biết đánh nhau. Bà thì chỉ có thể dò
xét, chỉ có thể nhìn, chỉ có thể nghe, chỉ có thể rình trong im lặng của đêm
một tiếng bước chân, một hơi thở, để ít nhất điều đó sẽ không được tha thứ
cũng chẳng bị lãng quên, để khi Gaston trở về... Bà run lên vì một sự sung
sướng man rợ. Lạy Chúa! Sao bà ghét Lucile đến thế! Khi cuối cùng tất cả
trong nhà đều đã ngủ, người đàn bà già nua làm cái công việc mà bà gọi là
đi tuần tra. Bà đếm trong chiếc gạt tàn những mẩu thuốc lá có vệt son; bà
lặng lẽ nhặt một chiếc khăn mùi soa nhàu và thơm, một bông hoa bị vứt đi,
một cuốn sách để mở. Thường xuyên, bà nghe thấy tiếng đàn dương cầm
hoặc chất giọng rất trầm và rất êm dịu của tên Đức khẽ ngân nga, trình bày
một tiết nhạc. Chiếc đàn dương cầm ấy... Làm sao người ta lại có thể yêu
