- Chúng tôi sẽ đi xem hội, - các cô gái Pháp nói. - Kệ xác giờ giới
nghiêm đêm hôm đó. Các ông nghe rõ chứ? Các ông vui đùa, thì ít ra chúng
tôi cũng vui chơi một tí chứ. Chúng tôi sẽ đi ra con đường cạnh trang viên
và xem các ông khiêu vũ.
Các cô gái vừa cười vừa thử những chiếc mũ dạ hội, những chiếc mũ
cabriolet viền đăng ten màu bạc, những chiếc mặt nạ, những kiểu tóc cài
hoa giấy. Những thứ này vốn được dành cho ngày hội nào? Tất cả đều đã
hơi nhàu nát, hơi phai màu, đã từng được dùng hoặc thuộc về một lô hàng
dự trữ mà một vài ông chủ hộp đêm nào đó đã cất giấu ở Cannes hoặc ở
Deauville, trước tháng Chín năm 1939, để dành cho những mùa sắp tới.
- Các ông sẽ ngộ lắm, nếu đội những thứ này, - đám phụ nữ nói.
Bọn lính vừa đi lại vênh vang vừa làm điệu bộ nhăn nhò.
Rượu sâm banh, âm nhạc, khiêu vũ, một thoáng vui... có cái để mà quên
đi trong chốc lát cuộc chiến tranh và thời buổi hiện giờ. Bọn chúng chỉ lo
lắng về một cơn giông có thể xảy ra tối hôm đó. Nhưng các đêm đều thật
yên lành... Và, đùng một cái, xảy ra tai họa lớn này! Một đồng đội bị giết
chết, ngã xuống không chút vẻ vang, bị một gã nông dân say rượu bắn một
cách hèn nhát. Bọn chúng đã nghĩ đến việc hủy bỏ ngày hội. Nhưng không!
Tinh thần chiến binh ngự trị ở đây. Tinh thần ấy ngầm công nhận rằng anh
vừa nhắm mắt xuôi tay là các đồng đội sẽ tùy ý sử dụng áo của anh, giày
của anh và họ sẽ chơi bài suốt đêm trong khi anh yên nghỉ ở một góc lều...
nếu như họ tìm thấy xác của anh! Nhưng bù lại, đó là một tinh thần biết
chấp nhận cái chết của người khác như một điều tự nhiên, một số phận bình
thường của người lính, và từ chối hy sinh một thú tiêu khiển nhỏ nhoi nhất
vì điều đó. Ngoài ra, các sĩ quan trước hết cần phải nghĩ đến cấp dưới,
những người cần được kéo càng nhanh càng tốt ra khỏi những suy nghĩ vẩn
vơ làm suy sụp tinh thần về những mối nguy hiểm trơng lai, về sự ngắn
ngủi của cuộc sống. Không! Bonnet chết mà không đau đớn lắm. Người ta
đã tổ chức một lễ tang trang trọng cho hắn. Bản thân hắn chắc cũng chẳng
muốn đồng đội phải thất vọng vì hắn. Lễ hội sẽ diễn ra đúng ngày đã định.
Bruno thả người theo sự kích động trẻ thơ vừa hơi điên rồ vừa gần như
tuyệt vọng, sự kích động xâm chiếm binh lính vào những lúc trận chiến tạm
