22
Bọn chúng ra đi!
Từ nhiều ngày nay người ta chờ đợi bọn Đức lên đường. Chính bọn
chúng cũng đã thông báo: bọn chúng được gửi sang Nga. Nghe tin này, dân
Pháp tò mò quan sát bọn chúng (“Bọn chúng có hài lòng không, có lo lắng
không? Bọn chúng sẽ thua hay thắng?”), về phía mình, bọn Đức cố đoán
xem người ta nghĩ gì về chúng: mọi người có vui mừng khi thấy bọn chúng
ra đi không? Trong thâm tâm họ có mong cho tất cả bọn chúng đều chết hết
không? Liệu có một số người trong bọn họ thương xót chúng không? Họ có
nhớ tiếc chúng không? Không phải với tư cách người Đức, với tư cách kẻ
đi chinh phục (chúng không ngây thơ đến nỗi đặt ra câu hỏi này), nhưng
liệu họ có nhớ tiếc các anh chàng Paul, Siegfried, Oswald đã từng sống ba
tháng trời dưới mái nhà họ, cho họ xem ảnh vợ hay mẹ mình, đã từng uống
với họ không chỉ một chai rượu? Nhưng người Pháp và người Đức đều giữ
thái độ khó hiểu; họ trao đổi với nhau những lời lẽ lịch sự và cân nhắc -
“Chiến tranh mà. Chẳng thể làm gì được cả... có phải không? Sẽ không kéo
dài lâu nữa đâu, phải hy vọng thế!” Họ từ biệt nhau như những hành khách
trên một chiếc tàu đến bến cuối. Họ sẽ viết thư cho nhau. Sẽ có ngày họ gặp
lại nhau. Họ sẽ luôn luôn giữ kỷ niệm đẹp của những tuần sống bên nhau.
Không phải chỉ có một người lính thì thầm trong bòng tối với một cô gái trẻ
ưu tư: “Sau chiến tranh, anh sẽ trở lại.” Sau chiến tranh... Sao mà xa xôi
vậy!
Bọn chúng ra đi ngày hôm nay, mùng 1 thúng Bảy năm 1941. Điều mà
dân Pháp bận tâm trước hết, đó là tìm hiểu xem liệu thị trấn có phải nhận
những bọn lính khác đến ở không; bởi nếu thể thì chẳng bõ công thay đổi,
họ cay đắng nghĩ. Họ đã quen với bọn này rồi. Ai biết được liệu họ có thiệt
hại không khi thay đổi?
Lucile lẻn vào phòng bà Angellier để nói với bà rằng thế là quyết định
rồi, đã có lệnh, bọn Đức sẽ lên đường ngay đêm nay. Trước khi nhìn thấy
