10
Gia đình Péricand đi đường đã được gần một tuần: họ đã gặp vận đen.
Họ phải nán lại ở Gien hai ngày, vì xe bị hỏng. Trước đó, trong đám hỗn
độn và hối hả không thể tưởng tượng được này, xe ô tô đã đâm phải chiếc
xe tải nhỏ chở các gia nhân và hành lý. Chuyện đó xảy ra ở quãng gần
Nevers. May cho gia đình Péricand, đây không phải là một xó tỉnh lẻ mà họ
không thể tìm được một người bạn hay người bà con nào đó có nhà cửa
rộng rãi, vườn tược đẹp đẽ và các ngăn tủ đầy ắp. Một người anh họ đằng
Maltête-Lyonnais đã đón tiếp họ trong bốn mươi tám tiếng đồng hồ. Nhưng
sự hoảng loạn cứ tăng lên, lan từ thành phố này sang thành phố khác như
một đám lửa. Người ta sửa chữa ô tô qua loa và gia đình Péricand lên
đường. Đến trưa ngày thứ Bảy, thật không may khi thấy rõ là xe ô tô sẽ
không thể đi xa hơn nếu không được kiểm tra và sửa chữa thêm. Gia đình
Péricand dừng lại ở một thành phố nhỏ hơi xa đường quốc lộ một chút và
họ hy vọng tìm được một căn phòng trống ở đây. Nhưng đường phố đã tắc
nghẽn xe cộ đủ loại. Khắp không gian vang đầy những tiếng phanh xe hết
cỡ nghiến ken két; quảng trường phía trước dòng sông giống như một khu
cắm trại của dân du mục; những người đàn ông mệt nhoài ngủ trên nền đất,
những người khác rửa ráy trên thảm cỏ. Một phụ nữ trẻ đã gắn một cái
gương nhỏ vào một thân cây và đứng thoa phấn, chải đầu. Một cô khác
đang giặt tã lót ở đài phun nước. Dân sở tại đi ra bậc cửa và chiêm ngưỡng
cảnh tượng này với một vẻ sững sờ tột bậc.
“Những kẻ tội nghiệp! Cũng đáng để xem đấy chứ!” họ nói với vẻ
thương hại và một cảm giác thỏa mãn che giấu: những người đi lánh nạn
này đến từ Paris, từ phía Bắc, từ phía Tây, từ những tỉnh phải hứng chịu
chiến tranh và đạo quân xâm lược. Còn họ, họ thật bình yên, ngày tháng cứ
trôi qua, binh lính cứ chiến đấu, trong lúc đó thì ông hàng sắt ở phố lớn và
cô hàng xén Dubois vẫn tiếp tục bán nồi niêu xoong chảo và những dải ruy
