nhọc, hội họa có thể theo đuổi một nhiệm vụ cao hơn: trừu tượng.
(1)
Quả
thật, cái ý tưởng dai dẳng nhất trong các thứ lịch sử nhiếp ảnh và trong phê
bình nhiếp ảnh chính là cái hiệp ước huyền thoại này giữa hội họa và nhiếp
ảnh, cho phép cả hai theo đuổi những nhiệm vụ riêng rẽ nhưng có giá trị
ngang nhau, trong khi ảnh hưởng lẫn nhau một cách sáng tạo. Trong thực
tế, cái huyền thoại này làm sai lệch rất nhiều lịch sử của cả hội họa và
nhiếp ảnh. Cái cách máy ảnh giữ lại vẻ ngoài của thế giới ngoại cảnh đã gợi
ra nhiều mô hình mới cho bố cục tranh và nhiều chủ đề mới cho họa sĩ: tạo
ra một ưa thích với những mảnh vỡ, nâng cao mối quan tâm đến những
hình ảnh thoáng chốc của cuộc sống khiêm nhường, và đến các nghiên cứu
về chuyển động thoáng qua và các hiệu quả của ánh sáng. Hội họa đã
không quay sang trừu tượng nhiều bằng việc chấp nhận nhìn bằng mắt của
máy ảnh, trở nên (mượn lời của Mario Praz) viễn vọng, hiển vi, và theo cấu
trúc nhiếp ảnh. Nhưng các họa sĩ cũng chưa bao giờ ngừng ý định bắt
chước các hiệu quả hiện thực của nhiếp ảnh. Và, không hề bó mình trong tả
thực và bỏ trừu tượng cho các họa sĩ, nhiếp ảnh vẫn theo đuổi và thẩm thấu
mọi chinh phục phản tự nhiên của hội họa.
(1)
Valéry tin rằng nhiếp ảnh cũng làm như vậy với văn học, bằng cách phơi
bày cái ảo tưởng của ngôn ngữ trong việc “truyền đạt ý tưởng về một đối
tượng thị giác ở mọi mức độ chính xác”. Nhưng các nhà văn không nên sợ
rằng nhiếp ảnh “có thể cuối cùng sẽ hạn chế tầm quan trọng của nghệ
thuật viết và sẽ thay thế nó,” Valéry nói trong cuốn Một trăm năm Nhiếp
ảnh (The Centenary of Photography, 1929). Nếu nhiếp ảnh “không khích lệ
chúng ta mô tả nữa,” ông lập luận,
“chúng ta sẽ nhớ đến những hạn chế của ngôn ngữ và hiểu rằng, trong tư
cách nhà văn, chúng ta nên dùng công cụ của mình vào những việc thích
hợp với bản chất đích thực của nó hơn. Một nền văn học sẽ tự thanh lọc
mình nếu nó để cho các phương thức diễn đạt và sản sinh khác những
nhiệm vụ mà chúng có thể thi hành có hiệu quả hơn nhiều, rồi hiến mình
cho những mục đích mà chỉ có nó mới thành đạt được... một trong những
