chi tiết vật thể duy nhất, dù có vẻ nhỏ nhặt hoặc tình cờ đến mấy. Toàn bộ
một cuộc đời có thể được tóm tắt trong một xuất hiện chớp nhoáng.
(1)
(1)
Đoạn này tôi rút tỉa từ phần bàn về chủ nghĩa hiện thực của Balzac
trong sách Mimesis của Erich Auerbach. Đoạn Auerbach phân tích phần
đầu cuốn Le Père Goriot (1834) – Balzac đang mô tả phòng ăn của nhà
Vauquer lúc 7 giờ sáng rồi bà Vauquer bước vào phòng – khó có thể rõ hơn
(hoặc giống Proust hơn) được nữa. “Toàn bộ con người bà,” Balzac viết,
“giải thích được ngôi nhà thuê ấy, vì ngôi nhà thuê ấy hàm ý con người
bà... Vóc người phì nộn thùng thình của người đàn bà thấp lùn là sản phẩm
của cuộc sống ở đây, như bệnh thương hàn là hậu quả của hơi thở và khí
thải của bệnh viện. Cái váy lót dài bằng len đan của bà, dài hơn cả váy
ngoài (làm từ một bộ váy cũ), và gấu váy thì đã trốn mất vì đã có những
đoạn hẫng do sờn rách, đã thâu tóm cả phòng khách, phòng ăn, mảnh vườn
nhỏ, nói hộ cả việc nấu nướng và cho thấy một ý niệm mơ hồ về những
người thuê nhà. Khi bà ở đó, quang cảnh là hoàn chỉnh.”
Và một thay đổi bề ngoài cũng là một thay đổi trong con người, bởi ông
không chịu chấp nhận chuyện có bất kỳ một con người “thật” nào khác nấp
sau những vẻ bề ngoài ấy. Lý thuyết huyền ảo của Balzac mà Nadar diễn
đạt lại rằng một cơ thể là tập hợp của vô vàn chuỗi “hình ảnh như bóng
ma”, song hành một cách rợn người với lý thuyết được cho là hiện thực chủ
nghĩa được diễn đạt trong các tiểu thuyết của ông, rằng một con người là
một tập hợp của các vẻ bên ngoài, những vẻ ngoài có thể tiết lộ, khi ta tập
trung nhãn lực đúng cách, một vô tận những lớp lang có ý nghĩa. Nhìn hiện
thực như một vô tận các tình huống phản chiếu lẫn nhau, chiết xuất những
tương tự từ những vật ít tương tự nhất, là đã sẵn sàng đi tới một dạng nhận
thức đặc thù khơi mào bởi các hình tượng nhiếp ảnh. Bản thân hiện thực đã
bắt đầu được hiểu như một dạng văn tự cần phải được giải mã, thậm chí cả
những hình ảnh trong ảnh chụp lúc đầu cũng được so sánh với văn tự.
(Niepce đặt tên cho quá trình hiện hình trên mặt tấm kim loại là
