dữ dội sẽ được người đời biết đến khi trưởng thành. Bức ảnh nào trong sách
ấy cũng thú vị và đáng yêu, mặc dù chúng ta đều biết (phần lớn cũng qua
ảnh) những gì đã biến lũ trẻ ấy thành nổi tiếng. Với những phiêu lưu Siêu
thực mai mỉa kiểu này, ảnh chụp tự nhiên không có ý định gì hoặc ảnh chân
dung theo công thức nhất chụp chuyên nghiệp trong studio là hữu hiệu hơn
cả: những ảnh ấy thậm chí còn lạ lẫm, cảm động và điềm triệu hơn.
Khôi phục ảnh chụp ngày xưa, bằng cách cho chúng có những chu cảnh
mới, đã trở thành một ngành làm sách quan trọng. Một bức ảnh chỉ là một
mảnh vỡ, và theo thời gian những gắn kết của nó bị long ra. Nó trôi đi, vào
một quá vãng trừu tượng bông xốp, cho phép đọc nó (hoặc ghép nó với các
ảnh khác) theo kiểu gì cũng được. Một bức ảnh cũng có thể được mô tả như
một lời trích dẫn, khiến một cuốn sách ảnh giống như sách các lời trích dẫn.
Và cách làm sách ảnh ngày càng thông dụng là trình bày ảnh kèm những
lời trích dẫn thích hợp.
Một ví dụ: Cuốn Quê hương Điêu tàn (Down Home, 1972) của Bob
Adelman, chân dung một vùng quê Alabama, một trong những vùng nghèo
khổ nhất của nước Mỹ, chụp trong 5 năm liền thời 1960. Minh họa cho tính
thời thượng vẫn tiếp tục của nhiếp ảnh tư liệu về những người thua thiệt
trong xã hội, cuốn sách của Adelman là hậu duệ của cuốn Giờ ta hãy cùng
ngợi ca những người nổi tiếng (Let Us Now Praise Famous Men), cuốn
sách ảnh của Walker Evans về những người bị bỏ quên, chứ không phải nổi
tiếng. Nhưng các bức ảnh của Evans được kèm theo những đoạn văn hùng
hồn của James Agee, nhằm khơi lòng cảm thông sâu sắc của người đọc đối
với những mảnh đời nông phu nghèo khổ. Còn những người trong ảnh của
Adelman thì không có ai lên tiếng cho họ. (Noi theo đặc tính của trào lưu
đứng về phía người nghèo lúc bấy giờ, Adelman cố tình làm cuốn sách
không theo một quan điểm nào cả – nghĩa là hoàn toàn không thiên vị,
không bày tỏ tình cảm đối với đối tượng.) Down Home có thể được coi là
một phiên bản tiểu họa, cỡ làng xóm, của dự án August Sander: thu thập
một hồ sơ nhiếp ảnh khách quan về một dân tộc. Chỉ có điều, các tiêu bản