BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 314

Jeanne Mariette Nguyễn Hữu Hào". Phía sau chạm khắc dòng chữ Hán đọc từ
trên xuống: Đại Nam Nam Phương Hoàng hậu chi mộ.
Tang lễ mang tính cách gần như chính thức. Tham dự có một số nhân vật thân
cận của Bảo Đại, quận trưởng, nhiều dân biểu trong vùng, và bà công chúa Như
Lý, người em họ láng giềng suốt năm năm qua không một lần gặp mặt.
Người ta nói: thi hài bà cựu hoàng được chôn cùng với những nữ trang quý báu,
một kiềng cổ, một xuyến nhỏ nạm ngọc lam, không biết của thật hay giả.
Ngôi mộ đã ba lần bị đào bới. Hai lần để định ăn trộm báu vật và một lần vào
dịp kỷ niệm trận Điện Biên Phủ, chắc vì động cơ chính trị...
Hiện nay bia đá đã sứt cạnh, dáng vẻ tiêu điều. Một người làm vườn ở Jouillac
được giao nhiệm vụ trông coi ngôi mộ, nhưng mỗi năm mỗi già yếu thêm chẳng
còn đi lại thăm nom được nữa. Hàng năm vào dịp Thanh minh trong lễ Các
Thánh, chỉ có công chúa Phương Liên, con gái thứ hai của bà, sống ở Bordeaux,
đem hoa tươi đến trồng trên mộ. Theo dân làng Chabrignac, Bảo Đại không một
lần đến nghiêng mình trước mộ.
Ngược lại, cách ngôi mộ chỉ độ mươi mét, có một nấm mộ khác của người quản
gia. Ông có nguyện vọng được an táng bên cạnh người chắc là ông đã từng yêu.