BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 318

về Pháp ngữ ở thị trấn Payrac hạt Lot vào ngày 31 tháng 8 năm 1997, nhằm
hưởng ứng Hội nghị thượng đỉnh về Pháp ngữ họp năm ấy ở Hà Nội, nhưng ông
đã ngã bệnh và mất trước đó một tháng (31 tháng 7 năm 1997)(2).
Ông không giàu, đúng hơn là không còn giàu. May thay chính phủ Pháp trở lại
trợ cấp cho ông chắc là có sự can thiệp của bè bạn. Thời Giscard d Estaing làm
Tổng thống, ông chẳng được gì cả, nhưng khi cánh tả lên nắm chính quyền thì
hàng tháng ông được trợ cấp tám nghìn franc. Đến thời Jacques Chirac thì được
nâng lên hai mươi nghìn franc. Ngoài ra ông chẳng có gì cả. Vĩnh biệt chuyện
săn bắn ở Alsace, vĩnh biệt lâu đài Thorenc, hai con thuyền y-at, những chiếc xe
Ferrari và Bentley sang trọng, vĩnh biệt những ngôi nhà ở Florence và những
nơi khác. Đến mức trong những năm 70, ông phải ăn trưa bằng xúc xích giá
mười franc một suất trong những quán ăn nhỏ trong khu phố Huclette vì ông
thấy ở đó rẻ hơn. Suýt nữa thì người chủ nhà đuổi ông ra khỏi nhà vì không trả
được tiền thuê nhà. Nhờ tuổi tác mà ông thoát khỏi cảnh ấy.
Có một lần ông bị cảnh sát tạm giữ vì thấy ông đang ở nhà một gái điếm tên là
Clément làm ở nhà hàng Le Moulin Rouge (Cối xay đỏ) trong khu ăn chơi ở
Paris dính dáng đến buôn lậu. Nhờ Mộng Điệp, người tình cũ của ông, can
thiệp, ông được thả trong tình trạng ốm yếu, mệt mỏi vì uống nhiều thuốc ngủ.
Ông lưu lại nhà bà "thứ phi" vài ngày rồi lại đi. Người ta kể lại đó là thời kỳ tinh
thần ông suy sụp nhất sau khi rời khỏi Alsace bỏ lại nhà cửa đồ đạc cho cô vợ
"hờ" người Pháp tên là Vicky sau mấy năm chung sống và sinh hạ được một con
gái đặt tên là Phương Từ.
Tài sản của ông, các tài sản đồ sộ, đã nằm lại trên các bàn đỏ đen, trong các câu
lạc bộ, các sòng bạc. Trong nhiều năm ông cựu hoàng đã là ngôi sao của Palm
Beach hay của câu lạc bộ Riviera sang trọng. Một phần tài sản nằm trong tay
những người đàn bà đã đẩy ông vào cảnh nghèo khổ. Một phần quan trọng nữa
nằm trong các công ty hàng không làm ăn thất bát. Đây là một đam mê của ông.
Ông đã dễ dàng tin vào những dự án của các bạn phi công. Rất nhiều lần, mồi
lần ít một, cộng lại thành nhiều tiền đã ra đi.
Nay ông hoàn toàn lui về cuộc sống ẩn dật. Trong những năm 70 ông đã có ý
định xin về nước nhưng chính quyền Nam Việt Nam thời đó khước từ nên phải
bỏ ý định ấy. Sau nầy vào lúc quân đội của tướng Giáp mở tung các cánh cửa
vào Sài Gòn, ông đã xin đứng ra làm trung gian hoà giải cuối cùng. Từ sau