nhưng kiểu buộc này gây hậu quả thật khó lường. Khi tôi đi họp trên Tỉnh
về, ông Biền đến nhà thở ngắn than dài: "Bí thư Huyện uỷ cho gọi cánh
mình lên tường trình trước Thường vụ về việc giao ruộng khoán đấy. Biết
ăn nói thế nào với các bố ấy đây. Khéo không lại như ông Lạc năm nọ thì
công cốc!". Câu nói của ông làm tôi nhớ lại hôm tôi đến nhà hỏi ý kiến ông
về cho khoán ruộng, ông cũng nhắc đến vụ ông Lạc khi còn làm Chủ nhiệm
Hợp tác xã nhỏ. Nhưng không với giọng buồn nẫu ruột gan như vừa nãy.
Tôi thầm hiểu là ông Lạc ngày ấy chỉ mới làm Bí thư kiêm Chủ nhiệm Hợp
tác xã một làng; còn đằng này, ông đã làm tới chức Bí thư Đảng uỷ Xã
hàng chục năm nay, giờ lại vì cái chuyện khoán khiếc vớ vẩn do thằng nhãi
nhép là tôi đầu têu, nên ông phải gánh chịu kỷ luật như ông Lạc năm nọ thì
đúng là...công cốc thật! Tôi nghĩ vừa thương, lại vừa giận ông Bí thư già.
Tận tuỵ sớm hôm lo làm tròn trách nhiệm người đứng đầu một Xã, nhưng
khi có việc hệ trọng thì lại không dám lấy cái uy quyền của một người đứng
đầu ra bênh vực cho người khác, gánh lấy trách nhiệm về mình. Nhưng nhớ
tới lời nói của mình trước Hội nghị Dân chính đảng Xã hôm họp bàn về
khoán ruộng, tôi bảo ông Biền: "Bác cứ yên tâm, tôi xin hoàn toàn chịu
trách nhiệm trước Huyện uỷ, không để phải phiền luỵ đến bác". Trên đường
đạp xe lên Huyện, chỉ có ba người: tôi, ông Biền và ông Sa, Chủ tịch Ủy
ban Xã, tôi giao hẹn: "Tý nữa hai bác cứ để tôi báo cáo. Bao nhiêu tội tôi
nhận hết". Ông Sa bảo: "ừ, anh báo cáo trước, Huyện có hỏi gì nữa chúng
tôi bổ sung". Nhưng còn gì mà bổ sung. Sau khi tôi báo cáo hết những gì
Hội nghị Dân chính đảng Xã bàn và quyết định, thì anh Trường, không chỉ
phê phán tác hại của việc Tiên Trung giao ruộng khoán là làm sống lại
phương thức sản xuất cá thể, đưa nông dân đi chệch con đường Xã hội chủ
nghĩa, mà còn nói nhiều về cá nhân tôi từ ngày ở bộ đội về làm Đội trưởng
Phương Trà đã cho khoán chui theo cách đó, rồi từ khi lên làm Chủ nhiệm
lại triển khai lối khoán ấy ra toàn Xã, để đi tới kết luận tôi cố tình đi ngược
lại chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, nếu không kịp thời ngăn
chặn và có hình thức kỷ luật nghiêm khắc, thì cách khoán ở Tiên Trung trở
thành ngòi nổ dây chuyền ra cả Huyện, khéo không chính Huyện uỷ lại bị
kỷ luật Tập thể thì còn ra thể thống gì nữa. Cuộc họp kéo dài suốt từ hai giờ