Ông Cảnh đâu hay rằng tận sâu thẳm tâm can, bà buồn tủi biết bao,
thấy mình mất mát biết bao! Phải. Ngày ấy chia tay chồng chưa được mấy
tháng, có kẻ đã rình rập theo dõi. Rồi cái "luật mười năm chín" đẫm máu
tràn qua, xóm thôn tan nát, bàng hoàng như vừa qua cơn ác mộng. Bà bị
chúng bắt lên bắt xuống, tra khảo, đòi tuyên bố từ bỏ người chồng ngoài
bắc không biết bao lần. Người mẹ chồng già yếu đã không qua nổi đòn thù,
để lại một mình bà trơ trọi, cô độc như một nhành cây yếu đuối trước bão
tố, với cái tuổi hai mươi lăm dằng dặc nỗi nhớ chồng nơi xa ngái...
Không biết bà sẽ sống tiếp ra sao, nếu không có tổ chức đến móc nối,
và dẫn dắt bà. Và nỗi nhớ chồng, lời nguyền ước lúc chia tay lần ấy của
ông, đã thành chỗ nắm vịn, chỗ tựa đỡ cho bà đi qua những tháng năm
nghiệt ngã... Lần sơ sẩy duy nhất trong quãng đời hoạt động của bà, là lần
tổ du kích bố trí giết tên xã trưởng ác ôn giữa ban ngày. Công việc thực
hiện trong một khoảnh khắc cực kỳ mạo hiểm, tới mức khi cài được tờ lệnh
thi hành án của Mặt trận lên cái cúc áo giữa ngực của tên bán nước, nơi
cạnh đó là một lỗ thủng của viên đạn còn rỉ máu, thì bà nhận được ám hiệu
có động. Bà chỉ kịp rút lui một quãng và thay đổi bộ lốt hợp pháp, thì bị
bắt. Chúng nghi chính bà đã làm cái việc tày trời đó, nhưng vẫn chưa có cơ
sở xác đáng; phần nữa, chắc chúng còn muốn khai thác, đơm nhử đồng đội
bà, nên chúng giam bà trong một xà-lim kiên cố. Rồi từ đó, bà bị đẩy từ
nhà tù này đến nhà tù khác, với bao nỗi cực nhọc mà bà không nhớ hết. Và
cái phương cách giúp bà vượt qua những cực hình khủng khiếp của kẻ địch,
là trong đầu bà luôn choán ngợp hình ảnh ông, là những đêm gối ấp tay kề
ngắn ngủi, là lời trao gửi cho nhau ngày chia biệt...
Cho đến một hôm, nghe súng nổ loạn xạ, rồi xà-lim bật mở, và ngoài
sân lố nhố bóng áo xanh mũ tai bèo, bà mới tin là mình thoát chết. Bà đã
sống trong niềm vui tràn ngập nụ cười đẫm nước mắt của ngày Đất Nước
hoàn toàn giải phóng, trong nỗi háo hức chờ đón chồng trở về. Và vợ chồng
sum họp như xưa...
