Ôi, tôi chắc rằng tôi đã thành công trong việc đó. Giờ đây tôi hoàn
toàn đơn độc một mình. Bên ngoài không có ai chờ đợi tôi để có thể giúp
tôi thay đổi vai trò mà mình đang sắm: một công chứng viên tỉnh lẻ thật
thà, một người giàu có, một luật sư vị kỷ và kín đáo. Tôi chẳng có ai để giãi
bày nỗi buồn của mình và giúp tôi thay đổi tính cách của một ông già sáu
mươi tuổi cô đơn, bất hạnh.
Hình như việc phân tích quá khứ thường giúp người ta có một nhận
thức đúng hơn về hiện tại, một hiện tại mà thường là người ta chẳng bao
giờ bằng lòng. Liên hệ với những vấn đề về tháng ngày, thời gian, mỗi khi
làm một cuộc hành hương về quá khứ người ta không khỏi so sánh với hiện
tại, không khỏi day dứt, đau đớn khi nghĩ về ngày hôm nay. Những tiếng
nói của hiện tại làm tắt ngấm những âm thanh vọng lại từ quá khứ. Tôi bất
lực vì mỗi khi nghĩ tới câu hỏi "Sáng chủ nhật hôm ấy mình đã làm gì" thì
lập tức tôi lại tự vấn "Giờ phút này mình đang làm gì".
Điều gì xảy ra với một người đàn ông khi mà ở tuổi ba mươi anh ta chỉ
biết tới niềm vui rong chơi cùng bạn bè, phi ngựa qua những khoảng rừng
thừa, tới lúc mệt nhoài thì dựa đầu vào con ngựa của anh ta mà nghỉ ngơi
trong những cánh rừng Charente? Giờ anh ta ngồi đây, viết ra giấy những bí
mật của mình, sợ hãi nhìn từng sớm mai, từng đêm tối qua đi nhưng không
phân biệt được ngày hay đêm. Anh ta khiếp sợ với những máy móc, động
cơ dần dần thay thế những cỗ xe ngựa cổ điển, với cuộc sống công nghiệp
hóa xung quanh, với những thành tựu khoa học kỹ thuật hiện đại đang từng
bước can thiệp vào cuộc sống tự nhiên. Anh ta ghét cay ghét đắng sự tiến
bộ của tương lai cũng như những sai lầm, thất bại của quá khứ. Anh ta cô
đơn một cách tuyệt vọng nhưng không bao giờ để lộ điều đó. Anh ta không
có ai để chia sẻ nỗi cô đơn ấy cũng như tất cả những tâm sự buồn vui khác.
Suốt ba mươi năm qua anh ta đoạn tuyệt với tất cả, gia đình, bạn bè, tình
yêu để sống cô độc một mình. Đó không phải là sự trớ trêu cay đắng hay
sao?
Tôi quay trở lại ban công cùng Flora và Gildas, giờ đã đứng xích lại
gần nhau hơn, quay nhìn nhau nói chuyện gì đó. Khi nhìn lại một lần nữa
