thích thú, hài lòng với những bài thơ của anh ta, nhất là khi đem so với
những cây viết tài năng khác. (Riêng tôi, tôi sẽ không có ý kiến gì đối với
những tác phẩm của Gildas. Tôi là một luật sư và vì thế tôi chỉ quan tâm tới
những văn bản pháp luật của những luật sư - chính xác, lạnh lùng nhưng
đáng tin cậy). Con người là những sinh vật nhu nhược, lúc nào cũng kiêu
căng, giận dữ và đầy dục vọng. Điều khó nhất trong cuộc đời mỗi người là
kiềm chế những dục vọng, bản năng, phân loại chúng, gọi tên chúng một
cách chính xác, biết cất giữ chúng trong những ngăn kéo độc lập và khóa
kín lại. Công việc của tôi là một phần trong đó và theo tôi, đó là một việc
hữu ích nhất đối với xã hội.
Bằng tài năng của mình, Gildas Caussinade đã chinh phục thành công
dân Paris, những độc giả khó tính nhất. Anh ta được giới quý tộc, giới văn
nghệ sĩ tung hô và đón tiếp nồng nhiệt như một danh nhân. Họ phải công
nhận rằng anh ta không chỉ điển trai, lịch thiệp mà còn tài hoa nữa. Song
khi trở về quê nhà anh ta làm như không có điều gì xảy ra, như thể anh ta
chưa từng biết tới những phòng trà nổi tiếng ở Paris, như thể chính Madam
Sand chưa bao giờ thừa nhận anh ta là một thanh niên hào hoa lịch thiệp
nhất. Gildas Caussinade vẫn là con trai một tá điền như trước, vẫn cầm lấy
chiếc cày và lao động vất vả trên thửa ruộng không phải của mình mà
không hề hé răng chút nào về những câu chuyện trong chuyến đi Paris cùng
những thành công của mình. Chính Artermise và d’Orty, những người
thường xuyên đặt và theo dõi các báo, tạp chí của Paris thu lượm được
những thông tin trên. Anh ta lớn lên từ những cánh đồng, những đám cỏ
khô và những bày gia súc. Giờ đây, khi được đặt vào vị trí danh dự trong
phòng khách của giới quý tộc, giới văn nghệ sĩ, cái chĩa xới cỏ bông trở
thành cây đàn hạc muôn điệu, cái mũ rơm đơn sơ biến thành vầng hào
quang sáng ngời, thành vòng nguyệt quế vinh quang bao quanh vầng trán
anh ta. Ngoài những điều đó không ai biết được mảy may chút ít rằng anh
ta đã tham gia vào những âm mưu chính trị gì, đã vượt qua những trạm gác
như thế nào, và tại sao anh ta lại trở về với một vết thương trên trán.
