xét, cân nhắc đến những vấn đề này, hoặc nếu có thì họ sẽ coi đó là những
điều không có thực, là ảo giác. Không ai trong hai người mảy may sợ hãi,
lo lắng, tuyệt vọng mà họ chỉ thấy luyến tiếc mỗi khi đêm qua đi, dù trên
đệm nhung hay trên nệm rơm. Cả ba chúng tôi đều có chung nỗi luyến tiếc
quá khứ, chung nỗi tuyệt vọng. Nhưng chỉ có tôi là chẳng có gì để lấy làm
hài lòng hay khuây khỏa, an ủi cả.
Vào khoảng tháng mười hay tháng mười một gì đó tôi không nhớ rõ,
người ta mời tôi đến Bordeaux làm chứng cho việc xét xử một ông bạn từ
hồi còn đi học của tôi. Anh ta là một địa chủ nhỏ không may mắn trong mọi
thứ, ban đầu vì không đỗ đại học nên bị tước quyền thừa kế, sau này bị
chính những người hàng xóm ăn cướp, rồi không chịu nổi sự phản bội của
vợ, anh ta đã giết chết chính cô ta. Tôi tới đó, và khi nhận ra các luật sư bào
chữa trước đây của anh ta đã đuối lý như thế nào, tôi tự mình tiếp tiếp tục
vụ án. Tôi làm việc không đến nỗi tồi, vì cuối cùng tôi đã giữ lại được cho
anh ta cái đầu, thứ mà trước đó hai năm anh ta đã tự đưa vào thòng lọng.
Thành công của tôi khiến cho các phu nhân phải rơi lệ vì xúc động, cánh
nhà bảo từ Paris đổ xô tới để phỏng vấn, viết bài với chủ đề hiếm có: một
luật sư tài năng đã làm tất cả để bảo vệ một người đàn ông đáng thương
giết vợ do ghen tuông và không chịu nổi sự phản bội. Cánh nhà báo cũng
phải rớt nước mắt ngay tại phiên tòa, thậm chí được kích động một chút
bằng một loại rượu đặc sản của Bordeaux, họ còn tung hô tôi hết lời. Từ
Bordeaux tôi trở về trong vòng nguyệt quế vinh quang.
Tôi nhớ mình đã đi bảy mươi năm dặm đường chỉ trong vòng tám
tiếng đồng hồ, đổi ngựa ba lần và về tới Margelasse trong tình trạng kiệt
sức, rã rời, không báo trước với ai về chuyến viếng thăm của mình. Con
Philemon thì ướt đẫm mồ hôi. Tôi cũng không báo trước với ai sự trở về
của mình. Tôi thật khờ khạo khi tin rằng không để lãng phí thời gian, tiếng
vang về thành công của phiên tòa ở Bordeaux với tiếng tăm của tôi chắc
hẳn phải tới tai Flora và lan khắp Aquitain một cách nhanh chóng, chắc hẳn
mọi người đều đã biết tin về sự trở về của tôi. Đây là lần thứ hai nhưng
cũng là lần cuối cùng tôi đường đột tới mà không báo trước sự xuất hiện
