tin vào thuyết tiến hóa. Tín ngưỡng không chỉ giới hạn ở nơi thờ cúng. Sách
vở nói về ngày tận thế bán được hàng triệu bản, nhạc nhà thờ chiếm vị trí
cao trong bảng xếp hạng Billboard
[170]
, và mỗi ngày đều có những nhà thờ
khổng lồ mới được dựng lên ở vùng ven các thành phố lớn, cung cấp cho
người dân mọi dịch vụ từ giữ trẻ đến họp mặt giao lưu cho người độc thân,
từ yoga đến các lớp tập thể dục Pilates
[171]
. Tổng thống thường xuyên
nhắc lại Chúa đã khiến
ông thay đổi thái độ sống thế nào, và các cầu thủ bóng bầu dục chỉ tay
lên trời sau mỗi bàn thắng, như thể Chúa đang kêu gọi họ từ trên thiên
đường.
Dĩ nhiên, lòng mộ đạo đó không có gì mới. Những người Pilgrim
[172]
di
cư đến bờ biển nước Mỹ để trốn tránh sự ngược đãi và để có thể thờ Chúa
theo giáo lý Calvin
[173]
nghiêm ngặt. Phong trào phục hồi phúc âm đã lan
truyền nhiều lần trên khắp đất nước, và làn sóng liên tục những người nhập
cư luôn coi niềm tin làm chỗ dựa trong cuộc sống ở vùng đất mới này. Quan
điểm tôn giáo cũng như việc truyền giáo đã khuấy động một vài động thái
chính trị mạnh mẽ nhất trong lịch sử, từ bãi bỏ chế độ nô lệ, quyền công dân
đến chủ nghĩa dân túy của William jennings Bryan
[174]
.
Tuy nhiên, nếu năm mươi năm trước, bạn hỏi nhà bình luận văn hóa lỗi
lạc nhất thời đó là tương lai tôn giáo nước Mỹ sẽ như thế nào, hằn bạn sẽ
nhận được câu trả lời rằng nó đang trên đà suy giảm. Người ta cho rằng tôn
giáo kiểu cũ đang tàn lụi do hậu quả của khoa học, của việc dân chúng ngày
càng có trình độ cao hơn và của những tiến bộ công nghệ đáng kinh ngạc.
Những người đáng kính có thể vẫn đến nhà thờ vào Chủ nhật; những người
cầu nguyện thường xuyên và những người chuyên chữa bệnh bằng lòng tin
có thể vẫn tiếp tục phục hồi niềm tin vào Chúa. Nhưng đối với đa phần
người dân, việc thờ phụng những tôn giáo truyền thống - và dĩ nhiên, các
dòng tôn giáo chính thống - vẫn bị coi là không còn phù hợp với xã hội hiện
đại, đó chỉ là nơi nương náu của người nghèo, người thất học trước cuộc
sống khó khăn - không hơn không kém. Ngay cả cuộc vận động lớn của
