chuồng cọp tôi ở, có một chỗ vôi bị ố loang lổ mà thường ngày tôi nhìn
thấy nó giống hệt một con bạch tuộc. Bữa nay trước bát cơm gạo trắng, tự
nhiên nhìn con bạch tuộc trên tường, tôi thấy rùng mình ghê rợn. Con bạch
tuộc đang trợn đôi mắt lồi hung ác ngó tôi. Những cái vòi của nó tua tủa
đang cựa quậy và dựng xù lên, hoa hoa như muốn túm chặt lấy tôi, thít chặt
lấy tôi. Con bạch tuộc hôm nay cử động!
Thằng địch cũng đang muốn giết chúng tôi như thế đó.
Tối qua, tôi rạo rực bao nhiêu, hôm nay tôi ngao ngán bấy nhiêu. Và
tôi lại nghĩ đến mấy đứa con. Nhưng lần này nghĩ đến trong cái tâm trạng
buồn thương, uất giận. Bất giác, tôi đọc nhẩm trong miệng bài thơ Nguyễn
Phi Khanh khuyên Nguyễn Trãi:
Kiếp luồn cúi đỉnh chung mà nhục
Thân tự do, rau cháo mà vinh!...(9)
-----
(9) Một bài thơ trong tập "Bút quan hoài" của Trần Tuấn Khải (Việt
Nam quốc dân đảng) những năm 1930 - 1931.
Hai câu thơ này tôi rất thích. Tôi ngâm khẽ mãi và trong khi ngâm, tôi
tưởng như đang trút tất cả tình thương và hy vọng vào mấy đứa con.
Tôi lại băn khoăn tự hỏi: không biết các con tôi sau này có làm được
cái việc báo nợ nước, trả thù nhà hay không? Các con tôi có kế tục được
truyền thống cách mạng của cha ông hay không? Tự hỏi xong, tôi bồi hồi lo
lắng. Hồi tưởng lúc còn nhỏ, ông già tôi thường bảo: "Có nối được gót cha
ông hay là kẻ làm nhục tổ tiên?". Tôi cũng muốn nói với các con tôi như
thế.
