sức chú trọng thăm hỏi tình hình bên ngoài. Gặp ai cũng hỏi, cũng săn đón.
Hình như tình hình bên ngoài là tất cả nội dung suy nghĩ của anh. Và anh
chỉ chú trọng cần biết có thế. Sự chú trọng này của anh khác thường quá.
Nó là biểu hiện của cái động cơ chiến đấu vì tình hình mà trên kia tôi đã có
dịp nói đến, chứ nào phải cái gì khác! Cho nên gặp tình hình lúc này địch
đánh phá rất ác liệt, anh đã "ly khai"! Chúng ta cần nắm tình hình chung,
đúng lắm, nắm để hiểu việc làm, để động viên tinh thần chiến đấu. Nhưng ở
anh Mười Đ, anh đã lấy tình hình làm động cơ thúc đẩy chiến đấu. Và như
vậy thì làm sao chiến đấu đến cùng được? Chỉ với một động cơ chiến đấu
duy nhất vì Đảng, vì dân, không tính toán theo tình hình khó dễ, không tính
toán theo lợi hại cá nhân mới có thể chiến đấu được đến cùng. Chỉ cần
thoáng xen vào một chút động cơ cá nhân, tinh thần chiến đấu sẽ giảm sút
trông thấy ngay lập tức!
Chúng tôi lúc này có chiều động dao. Thừa cơ anh Mười Đ "ly khai",
địch sẽ đánh phá quyết liệt hơn trước đây. Sẽ bước vào giai đoạn thử thách
cuối cùng đây... Thử thách mà nắm phần chắc là chết. Lần này chắc chết
hết, không còn một người chống "ly khai" nào sống sót ở chuồng cọp được
nữa! Chao, chết như vậy tiếc quá, tiếc vô cùng! Sau mấy năm trời chiến
đấu, chết gần ngàn người rồi. Để cho quân thù giết nữa sao? Uổng quá, tiếc
quá! Nếu sống được mà phục vụ cách mạng thì tốt biết bao nhiêu! Trước
tình hình đó, chúng tôi đã nẩy sinh tư tưởng động dao!
Chúng tôi bắt đầu đắn đo nhiều giữa cái sống và cái chết. Tình hình
thật là gay go. Rất cần có một chủ trương chung. Chúng tôi không ai hiểu
lai lịch nhau cho lắm. Anh em có biết mang máng về tôi, nhưng ra Côn Đảo
sau anh em, tôi không dám đứng ra đề xướng một cái gì. Ở trong hoàn cảnh
quyết liệt này, muốn đứng ra đề xướng cái gì không những tự mình có trách
nhiệm mà còn phải được mọi người yêu cầu và thừa nhận.
Một hôm, anh Bình ở cách tôi một gian bỏ trống đã nhân lúc hai gian
cùng mở cửa, nói với sang tôi:
