Nếu những gì Lenin từng xây dựng được quanh ta sụp đổ cả, cuộc
sống sẽ khởi đầu ở đâu?
Khi chiến tranh bùng nổ, chính Zotov cũng chẳng quan tâm gì đến
phần còn lại trong một bài thơ. Nếu cuộc sống vô nghĩa của chàng chẳng có
ý nghĩa gì cả, thì nó lại có thể sẽ là hữu ích cho cách mạng. Nhưng mặc dầu
với những lời cầu xin được ra tiền tuyến của chàng, chàng vẫn bị dính liền
vào với cơ quan chuyển vận thiết lộ này.
Tìm cách sống cho riêng mình, quả thật chẳng có ý vị gì cả. Ngay cả
đến trường hợp chàng cần phải sống cho vợ chàng, cho đứa con sẽ ra đời
của chàng, cũng chẳng có gỉ đáng gọi là tuyệt đối cần thiết cả. Còn nếu như
quân Đức từ các ngả tràn đến Hồ Baikal, và nếu Zotov vì sự huyền nhiệm
nào đấy mà còn sống sót, thì chàng sẽ vượt đường bộ mà tới tận Kyakhta,
rồi từ đấy vượt biên giới trốn sang Hoa lục, hay sang Ấn Độ, hay vượt đại
dương nhưng là phải nhằm mục đích duy nhất là tìm đến một đơn vị chiến
đấu nào đấy rồi trở về đất Nga, trở về Âu châu với vũ khí trong tay mới
được.
Bây giờ thì chàng đứng trong bóng tối, mưa vẫn đỗ, gió vẫn rì rào xô
đẩy ở bên ngoài khung cửa sổ, chàng ngâm đi ngâm lại mãi bài thơ.
Bóng đêm trong phòng đã dầy đặc, cánh cửa rực đỏ màu nâu hạt dẻ
của lò lửa trông càng rõ hơn nữa, và tia sáng đèn vàng vọt lọt qua khung
kính ngang phía trên khung cửa ra vào mà sang phòng bên cạnh, trong căn
phòng ấy nhân viên giữ việc gửi hàng hóa nhà binh bằng đường hỏa xa
cũng đã bật đèn cho sáng.
Nhân viên gửi hàng quân đội, tên là Valentia (Valia) Podshebyakina
thật ra không trực tiếp phụ thuộc vào viên phụ tá sĩ quan chuyển vận nhà
binh thực thụ, nhưng nàng không thể thực hiện các công việc của mình mà
lại không phải qua tay ông sĩ quan ấy, bởi vì hoặc là nàng không biết tính
chất của hàng gửi đi, hoặc không biết là gửi tới đâu, nàng chỉ biết có những
