Mỗi tiếng đều có nguồn gốc của nó. Hiểu rõ rồi ít khi ta dùng sai.
NHỮNG TIẾNG ĐỒNG NGHĨA
Nhiều người bảo tiếng Việt nghèo. Về vài phương diện, lời đó đúng, như:
những danh từ khoa học ta hoàn toàn phải mượn của nước ngoài và cũng
mới mượn được chút ít thôi. Những tiếng trừu tượng của ta cũng ít, phải
mượn của Trung Quốc. Nhưng nhiều khi tiếng của ta cũng rất phong phú.
Chắc bạn đã nghe nhiều người cử ra thí dụ sau này. Tiếng Pháp chỉ có một
tiếng “Porter” mà tiếng Việt thì có cả chục tiếng như: mang, ẵm, bế, bồng,
bưng, cầm, cắp, cáng, cõng, chở, đem, đội, đeo, đèo, gánh, gồng, kèm,
khênh, khiêng, khuân, mặc, ôm, quảy, tải, vác, võng, xe, xách, thồ…
Tiếng Pháp chỉ có mỗi một tiếng “Noir” mà tiếng Việt có: đen, mun, mực,
ô, hắc.
Tiếng “bọn” cũng vậy, có cả chục tiếng đồng nghĩa như: bầy, bè, đám, đàn,
đảng, đoàn, hội, lũ, nhóm, phe, phường, toán, tốp, tụi, vạn…
Bạn có phân biệt được những tiểu dị trong các tiếng đó không? Không!
Vậy tôi xin giới thiệu với bạn cuốn Việt ngữ tinh nghĩa tự điển của ông
Long Điền Nguyễn Văn Minh, một cuốn sách viết công phu.
Và bạn cũng nên mỗi khi gặp mỗi tiếng lạ trong những sách có giá trị - nhất
là trong những cuốn truyện Thuý Kiều, Chinh phụ ngâm khúc, Cung oán
ngâm khúc, Hoa tiên, Bích Câu kỳ ngộ, Đại Nam quốc ngữ diễn ca – chép
ngay cả câu có tiếng đó để hiểu rõ cách dùng nó.
