chạy đi khắp ngả, cặp kính có dây đeo của gã bác sĩ mắc vào mớ bùng
nhùng ấy và treo lơ lửng sau đuôi tàu ba mét, lũ cá đâm bổ vào mắt kính
sáng lóa; cô gái chửi độc địa hết câu này đến câu khác khi nhìn xuống bộ
ngực lõa lồ của mình một bên trắng xanh, một bên đỏ lựng màu tôm luộc -
cả George cũng quên mắt rằng mình đang cầm lài trong phút chốc và con
tàu húc vào khúc gỗ khiến động cơ hộc lên rồi tắt ngấm.
Còn McMurphy chỉ cười hô hố. Lắc la lắc lư càng lúc càng xa thêm trên
nóc ca bin, hắn cười vang mặt biển - cười cô gái, cười cả bọn, cười George,
cười tôi mút ngón tay chảy máu, cười ông thuyền trường ở bến tàu và anh
chàng đi xe đạp, cười hai gã tiếp xăng, cười năm nghìn ngôi nhà, cười mụ y
tá và tất tật những gì còn lại. Bởi hắn biết để giữ được thắng bằng và để thể
giới không làm mình phát điên thì phải biết cười vào mũi tất cả những gì
đang làm khổ mình. Hắn biế́t rõ cái mặt đắng cay, biết rằng tay tôi đau, rằng
bộ ngực bạn gái hắn vừa bị bầm dập, rằng gã bác sĩ bị mất kính, nhưng hắn
không để nỗi đau lấn át tiế́ng cười cũng như không cho phép tiếng cười thay
thế nỗi đau.
Tôi nhận thấy Harding đã ngồi sụp xuống cạnh McMurphy, cũng cười
ngặt nghẽo. Và cả Scanlon dưới sàn tàu cũng thế. Chúng tự cười mình và
cười tất cả. Và cô gái với bộ ngực bên trắng bên đỏ và đôi mắt vẫn còn rát
bỏng, cũng phá lên cười. Và cả Sefelt, cả gã bác sĩ, tất cả đều cười.
Ðiều đó bắt đầu một cách chậm chạp rồi tự bơm căng mình lên, thổi cho
từng người mỗi lúc một to dần. Tôi đứng giữa họ, dõi theo họ và cùng cười
với họ nhưng lại như không cùng với họ. Tôi đã thoát khỏi thuyền và đang
bay trên mặt nước, hòa trong gió cùng với những con chim đen, bốc cao lên
trên chính mình, nhìn xuống dưới tôi trông thấy mình và những người khác,
thấy con thuyền tròng tranh giữa đàn chim đang ngụp lặn, thấy McMurphy
và mười hai đứa xung quanh đang nhìn hắn, và nhìn tiếng cười của chúng
tôi vang vang trên sóng, lan tỏa ra xung quanh mỗi lúc một xa hơn, cho tới
khi nó đổ ập xuống khắp các dải cát ven bờ, khắp các đài cát ven tất cả các
bờ, hết đợt này đến đợt khác.
