phụ nữ Thiên chúa giáo lại chịu mang họ Tee Ah Millatoona. Anh sinh ra
cho một cái tên – tốt thôi, và tôi cũng sinh ra cho một cái tên. Bromden.
Mary Louise Bromden.
Và khi chúng ta chuyển vào thành phố, bố tôi nói, với cái tên đó chúng
ta sẽ nhận được phiếu trợ cấp xã hội dễ dàng hơn.
Một người cầm cái búa đóng đinh đang đuổi theo ai đó, và sẽ kịp nếu
hắn cố thêm chút xíu. Tôi lại thấy các tia chớp lóe lên, màu sắc nhấp nháy.
Dì ơi, đừng nhắm mắt. Và cũng đừng ngáp dài. Nhốt lấy bầy gà con.
Đàn ngỗng có ba con. Ba con bay ba hướng. Có con bay về nhà. Có con thì
bay ra. Còn một con bay qua. Tổ cúc cu và hót. Rủ các bạn cùng theo. Một,
hai, ba… NÀO BƯỚC.
Bà nội ê a bài vè. Ngồi trên lưới phơi cá khô và đuổi ruồi, chúng tôi chơi
trò này hàng giờ liền. Trò chơi gọi là “Dì ơi đừng nhắm mắt”. Đếm các
ngón tay trên hai bàn tay tôi xòe, mỗi âm tiết một ngón tay theo nhịp lời đọc
của bà.
Dì ơi, đừng nhắm mắt (năm ngón). Và cũng đừng ngáp dài (năm ngón,
tay bà đen như càng cua đập nhẹ vào mỗi ngón tay tôi theo từng âm tiết và
từng móng tay tôi từ phía dưới nhìn lên bà, như những khuôn mặt nhỏ xíu
đang muốn đến lượt mình bay lên theo con ngỗng bay trên tổ chim cúc cu).
Tôi rất thích trò chơi, và yêu bà nội. Tôi không thích bà dì nhốt gà con,
không yêu bà ta. Tôi thích con ngỗng bay trên tổ chim cúc cu. Tôi yêu nó
và yêu bà, yêu cả những hạt bụi đọng trên nếp nhăn trên mặt bà.
Lần sau, tôi thấy bà, bà đã chết cứng giữa thành phố Dalles, trên vỉa hè,
những chiếc áo sặc sỡ vây quanh, người da đỏ, người chăn gia súc, thợ cày.
Người ta chở bà trên xe đến nghĩa trang thành phố, đắp đất sét đỏ lên mắt
bà.
Tôi còn nhớ những chiều nóng nực, nhớ sự yên tĩnh trước cơn dông khi
những con thỏ cuồng lên chạy lao cả vào bánh ô tô tải chạy điêden.
Thằng Joey Cá Mú Nằm Thùng, sau khi ký giao kèo có trong tay hai
mươi nghìn đô la và ba chiếc Cadillac. Khốn nỗi hắn không biết lái cái nào.
Tôi thấy con xúc xắc.
Tôi thấy nó từ phía trong, tôi ngồi tận dưới đáy. Như một mẩu chì gắn
vào cục xương để khi gieo sẽ được điểm mình cần. Người ta gắn chì vào
