Ai còn có tuổi nào vui chơi, Đăm thì không, nhỏ lớn đều làm lụng đơn độc,
không biết tình yêu, chưa chạm tay một cô gái, nhưng biết mong mỏi đời
sống chồng vợ, chồng đầu tắt mặt tối, rời tấm lưới cung câu ngóng lên
thuyền thấy vợ thổi nấu đầu mui, đàn con lít nhít sàn thuyền. Nhưng chưa
biết chừng mẹ chết, Đăm rồi ra cô độc suốt đời.
Đăm không quen nghĩ, mẹ giục chuyện nhạy cảm buồn mất một lúc
rồi kệ, không buồn nữa. Lễ tế, khi vạn chài đốt vàng hương rắc lễ cho thần
Đầm, Đăm hò reo dữ nhất. Giá lạnh mà chàng ta chỉ quấn khố, phơi tấm
thân trùi trũi đen bóng, hết lễ cúng lao đầu xuống nước mong được ăn lộc
thần theo như giai thoại truyền nhau qua bao thế hệ dân chài. Trẻ tráng thấy
Đăm nhộn, cười, đám ông bà già, đám con gái cười, nhìn Đăm như con nít
ăn chưa no lo chưa tới. Đăm lội quẫy một lúc, đến vãn hết thuyền mới ngoi
lên, thay cái khố, tự cời bếp than, tự nướng vỉ cá, sắc cho mẹ ấm thuốc,
chưa ngủ đẫy giấc đã bừng mắt nghe sấm chớp rồi mưa nặng hạt như đã
giữa vụ hè. Vạn chài tưng bừng, trời có sự lạ, thể nào cũng báo được mùa
cá tới. Đàn bà mang lu chậu hứng nước, đám đàn ông tụ quanh mấy thuyền,
rủ nhau uống rượu, uống xong say khật khưỡng hò mấy câu giọng líu cả lại.
Đăm cũng vần hai cái lu hứng ít nước ngọt, ngồi nhìn những giọt mưa nhỏ
từ mái nóp, rồi bươn bả lấy thúng đi. “Không ngủ còn đi con?” - người mẹ
đau ốm cố hỏi thì thào. “Đi bữa nay, may ra được con cá lớn.” - Đăm nói.
Nhiều năm rồi đêm nào sau lễ tế Đầm, Đăm cũng đi. Giấc mơ được con cá
chủ đầm biết phù hộ cho kẻ nào diện kiến nó ăn vào trí chàng trai quá lứa
vạn chài. Người mẹ không dám nói, đó chỉ là câu chuyện bà thêu dệt kể cho
con trai nghe như một nỗi hy vọng mơ hồ trong cuộc sống lênh đênh cơ
cực. Tiếng thở dài của bà nghẹn trong cơn hen đã dâng tận cổ, nước mắt
đẫm gò má hõm đứa con không thấy. Tiếng dầm của Đăm đã khua ngoài
xa. Lẫn trong tiếng giọt mưa có tiếng ai đó hò não nuột, một cái đầu ló ra
khỏi một mui thuyền, hỏi trong màn mưa mù mịt: “Ai?” - “Tui Đăm.” -
“Lại đi kiếm con cá chủ à Đăm?" - “Đi chớ, năm này tui không gặp nó thì
không năm nào tui được gặp nó.” Đăm nói câu đó, như dăm năm trước
