đây. Nhưng đầm cho chúng ta cái ăn cái mặc, đầm nuôi sống chúng ta, nên
đầm phá là cha là mẹ là quê hương của ta. Năm nào ta cũng tế lễ thần Đầm,
năm đói lễ nhỏ năm no lễ to, mỗi ngày ăn ngủ ta đều cầu khẩn thần. Thần
không thể không thấu lòng thành của anh em ta. Lệ vạn chài ta, cái gì trời
cho thần cái đó thuộc về thần, không ai được tranh cướp. Ta không tranh
cướp cái gì của thần. Kẻ nào làm việc đó tự nó sẽ chịu phạt. Ta không nên
gây thêm thù oán. Đầm này rộng lớn, ở vụng này không xong ta tìm vụng
khác. Thần Đầm chở che anh em, không cớ gì phải sợ...”. Trùm Vĩnh chưa
nói xong, đã vang tiếng rút neo loạt soạt. Rồi đồng loạt thuyền trước thuyền
sau, không ai tiếc thương, trong chưa đầy mấy mươi phút, cả vạn chài đầm
ấm quây quần không còn dấu vết, chỉ còn trơ lại thuyền nhà Đăm với trời
nước.
Đăm cứu được cô gái nhưng không giữ được người mẹ. Mấy hôm sau
người mẹ lên cơn hen, lịm dần rồi không tỉnh lại nữa. Đăm mặc cho mẹ bộ
quần áo lành duy nhất còn lại trong thuyền, cõng xác mẹ lên bờ, suốt một
đêm rét buốt loay hoay mới đắp được nấm mộ, trồng hòn đá làm dấu,
không cả hương để đốt, quỳ vái mẹ ba vái, rồi xuống thuyền. Đăm cũng
nhổ neo đi, từ đó không nhập vạn chài nào nữa, lênh đênh trên mặt đầm
phá một mình, khi đi về tây khi dạt sang đông, đêm hay sáng cũng lênh
đênh như thế, chỉ lên bờ đổi lương thực, quần áo và nước ngọt. Cũng từ đó,
không còn tìm đâu thấy chàng Đăm vui cười, chỉ còn gã trai lầm lì mắt tối
sầm nỗi buồn lúi húi chài lưới, buồn quá cất dăm câu hò ngớ ngẩn không ra
đầu không ra cuối.
Người con gái Đăm cứu từ chiếc thuyền đắm tên Vân. Những năm
giữa thế kỷ trước Vân nổi tiếng hoa khôi ở Đồng Khánh, cũng nổi tiếng bởi
mối tình với chàng công tử con một nhà quan ở Huế. Người con gái thanh
xuân vừa mơ giấc mơ hạnh phúc, không ngờ bị tình phụ. Để tránh tai tiếng
cho con gái, gia đình tìm cách gả cô cho một nhà giàu đứng tuổi mãi tận xứ
Tư Hiền. Chiếu hoa trải đỏ rực từ thềm xuống bến, thuyền hoa dập dình hai
ngày hai đêm suốt mạn sông Hương, đàn sáo inh ỏi, mà mặt cô dâu buồn
