Cu Đạo đưa cho Minh Việt một tập sách mới xuất bản, trong đó in
mười cái truyện ngắn. Đạo chỉ vào hai cái truyện và bảo: “Đây, em được
giải bởi hai cái này, toàn chuyện gia đình mình cả thôi”.
Hôm sau Minh Việt đóng cửa phòng nằm đọc hết hai cái truyện được
giải. Chuyện thứ nhất có đầu đề là “Bố và anh trai”. Câu chuyện được viết
như sau:
Gia đình tôi sống ở thị trấn An Lạc. Bố tôi tên là Bình. Ông cao một
mét sáu mươi nhăm, người tầm thước, tính tình hiền lành, ít nói. Bố tôi có
tất cả sáu người con. Tôi là con út. Anh trai cả tôi đi bộ đội đánh Mỹ, sau
giải phóng chuyển ngành về làm ở một xí nghiệp đánh cá quốc doanh trong
miền Nam. Tôi hầu như không biết mặt người anh cả này. Khi tôi còn nhỏ
anh có về nhà đôi ba lần nhưng trí óc non nớt của tôi không ghi nhớ được
điều gì về anh. Tuy nhiên tôi vẫn thường tự hào với bạn bè là tôi có một
người anh trai làm thủy thủ. Tôi đã có lần viết thư cho anh. Sau khi tôi viết
thư đi được một tháng cả nhà tôi vui như tết vì được anh gửi cho tới hơn
một yến cá khô. Ngày ấy cả nước đang sống trong thời bao cấp. Gia đình
tôi không thiếu lương thực nhưng rất thiếu thực phẩm. Với tôi những bữa
cơm không có thức ăn luôn là điều ám ảnh sợ hãi. Tôi không thể nào quên
được món tôm kho của mẹ. Ba lạng tôm có lẽ phải đi kèm với sáu lạng
muối. Có nghĩa là cứ mỗi con tôm phải cõng trên mình nó một lượng muối
nặng gấp đôi. Mỗi một con tôm như thế có nhiệm vụ áp tải một bát cơm
đầy đi từ ngoài miệng vào trong dạ dày của tôi. Tôi kinh hãi những con tôm
được bao bọc quanh mình đầy một thứ tinh thể trắng nhờ, mặn chát đó. Và
một lần nhân dịp mẹ tôi sang nhà hàng xóm chơi, tôi đã đổ cả bát tôm vừa
kho xong vào chậu nước nóng. Tôi dùng đũa ngoáy đều cho những hạt
muối trên mình tôm hòa tan trong nước, sau đó tôi vớt tôm ra rá, vẩy cho
khô nước rồi lại để vào bát nguyên vẹn như cũ. Bữa cơm chiều hôm ấy, cả
nhà ăn hết vèo bát tôm đáng lẽ phải để dành cho cả ngày hôm sau nữa. Mẹ
không nói gì, chỉ lẳng lặng ngồi nhìn tôi nhai rau ráu những con tôm đã
được rửa hết muối bám xung quanh. Tối hôm ấy, mẹ bảo tôi: “Cả ngày mai
nhà mình sẽ phải ăn cơm với nước mắm, con đã muốn thế thì mẹ sẽ chiều”.
Tôi bảo: “Nhưng mẹ ơi, tôm mẹ kho mặn lắm, con không ăn được”. Mẹ
