xuân như cũng có vẻ tầm thường, bên cạnh những mỹ nữ trẻ trung kia, ở
trong mảnh vườn Pháp mà vẫn giữ sắc màu rực rỡ và thuần khiết của những
bức tiểu họa xứ Ba Tư. Mặc dù tôi khát khao ôm lấy thân hình uyển chuyển
và kéo sát vào mình những búp hình ngôi sao trên mái đầu thơm ngát của
mỹ nhân, song chúng tôi đi qua không dừng bước, bởi từ khi Swann kết hôn
cha mẹ tôi không đến Tansonville nữa, và, để khỏi có vẻ nhìn vào khuôn
viên, thay vì theo con đường chạy dọc hàng rào đưa thẳng ra cánh đồng, thì
chúng tôi đi một đường khác cũng dẫn tới đó, nhưng chênh chếch, khiến nơi
trổ ra cánh đồng quá xa. Một hôm, ông tôi bảo cha tôi:
“Các con có nhớ hôm qua Swann đã bảo vì vợ và con gái đi Reims, nên
ông ta sẽ nhân cơ hội đến ở Paris hai mươi bốn giờ hay không? Chúng ta có
thể đi dọc theo khuôn viên, bởi hai nữ nhân kia không ở đó, như vậy ta rút
ngắn được chừng ấy đoạn đường.”
Chúng tôi dừng chân một lát trước rào chắn. Mùa hoa tử đinh hương
sắp tàn; vài cây còn phun trào những bong bóng hoa mỏng mảnh thành
những ngọn chúc đài cao màu tím nhạt, nhưng trong nhiều bộ phận lá cành
nơi mới một tuần trước, dập dồn ào ạt làn sóng hoa lăn tăn thơm ngát, thì
nay một lớp bọt rỗng, khô và chẳng có mùi hương, đang úa héo, thâm đen đi
và thu nhỏ lại. Ông tôi chỉ cho cha tôi xem quang cảnh nơi đây vẫn giữ
nguyên những gì, và đã thay đổi những gì, từ buổi ông cùng ông Swann-cha
đi dạo hôm bà Swann qua đời, và nhân cơ hội này ông kể lại cuộc đi dạo ấy
một lần nữa.
Trước mặt chúng tôi, một lối đi hai bên viền hoa kim liên, dốc lên giữa
nắng về phía lâu đài. Bên phải, ngược lại, khuôn viên trải ra bằng phẳng.
Râm mát dưới bóng những cây cao viền quanh, một hồ nước nhỏ được cha
mẹ ông Swann khơi trước đây; nhưng trong những tác phẩm nhân tạo kiểu
cách nhất, con người vẫn gia công từ thiên nhiên; một số nơi chốn luôn để
quyền lực đặc thù của chúng ngự trị quanh chúng, giương cao biểu hiệu
ngàn xưa của chúng giữa một khuôn viên cứ như thể xa mọi can thiệp của
con người, trong một nỗi tịch liêu trở lại vây quanh chúng khắp nơi, xuất
hiện từ những đòi hỏi tất yếu do vị trí của chúng và chồng lên công trình của
