trên một bức họa toàn cảnh, ở thời điểm mà, chẳng đành lòng về nhà trước
khi được ôm siết trong vòng tay người phụ nữ mình đã xiết bao khao khát,
vậy mà tôi buộc phải vừa quay trở lại Combray vừa tự thú nhận với bản thân
rằng mỗi lúc càng ít khả năng xảy ra sự tình cờ có thể run rủi cho cô gái ở
trên con đường mình đi. Vả chăng, giả sử cô ở đó, liệu tôi có dám bắt
chuyện với cô hay không? Tôi thấy dường như cô sẽ coi tôi là một gã điên;
tôi thôi không nghĩ rằng những ham muốn hình thành trong các cuộc dạo
chơi và không thành hiện thực lại được những con người khác chia sẻ, thôi
không nghĩ rằng chúng có thật ở bên ngoài mình. Chúng chỉ còn hiện ra với
tôi như những sáng tạo thuần túy chủ quan, bất lực, hão huyền, của tính khí
tôi mà thôi. Chúng không còn mối liên hệ với thiên nhiên, với thực tại bị
mất đi từ đó mọi duyên sắc mọi ý nghĩa và chỉ còn là một cái khung ước lẹ
đối với đời tôi giống như toa tàu đối với hư cấu của một cuốn tiểu thuyết mà
du khách đọc cho qua thời gian trên ghế băng của chính toa tàu ấy.
Có lẽ cũng từ một ấn tượng cảm nhận gần Montjouvain, vài năm sau
đó, ấn tượng khi ấy vẫn còn mù mờ, mà rất lâu về sau, phát sinh quan niệm
của tôi về thói bạo dâm. Sau này ta sẽ thấy, vì những lý do khác hẳn, ký ức
về ấn tượng trên ắt phải đóng một vai trò quan trọng trong đời tôi. Thời tiết
khi đó rất nóng nực; cha mẹ tôi vì phải đi vắng cả ngày, đã bảo tôi muốn về
nhà muộn bao lâu tùy ý; và sau khi đi đến tận hồ nước Montjouville nơi tôi
thích nhìn thấy lại ánh phản chiếu của mái ngói, tôi nằm dài dưới bóng râm
và thiếp ngủ trong đám bụi cây của bờ dốc vượt cao hơn ngôi nhà, ở chỗ tôi
đã đợi cha tôi trước đây, hôm ông đến thăm ông Vinteuil. Trời gần tối khi tôi
tỉnh giấc, tôi muốn đứng dậy, nhưng tôi nhìn thấy cô Vinteuil (trong chừng
mực có thể nhận ra cô, vì tôi gặp cô ở Combray không nhiều, và chỉ gặp khi
cô còn là một đứa trẻ, còn bây giờ cô bắt đầu là thiếu nữ) chắc hẳn vừa đi
đâu về, ở trước mặt tôi, cách tôi vài centimét, trong gian phòng nơi cha cô
từng tiếp cha tôi và cô đã bố trí lại thành phòng khách nhỏ của mình. Cửa sổ
hé mở, đèn thắp sáng, tôi nhìn thấy mọi động thái của cô còn cô không thấy
tôi, nhưng nếu bỏ đi tôi sẽ làm cho các bụi cây kêu răng rắc, cô sẽ nghe thấy
tôi và có thể tưởng là tôi nấp ở đó để rình mò cô.
