nghe thấy họ trò chuyện, và ông, vừa nãy còn hình dung nàng cũng với gã
kia cười giễu những ảo tưởng của ông, thì lúc này trái lại, thấy họ đầy tự tin
trong sai lầm, thực ra ông bị lừa, vì họ tưởng ông đang ở xa tận đâu đâu
trong khi, trên thực tế, ông đây đã biết chắc mình sắp vươn tay gõ vào
những cánh cửa chớp kia. Và có lẽ, điều gần như là khoan khoái trong cảm
giác của ông lúc này, còn là cái gì khác với sự giải tỏa một nỗi nghi ngờ và
sự nguôi dịu của một nỗi đau: đó là khoái cảm của trí thông minh. Nếu từ
khi yêu, sự đời dưới mắt ông đã phục hồi được chút ít cái tuyệt thú ông từng
thấy ở nó xưa kia, nhưng chỉ chừng nào nó được chiếu sáng bởi kỷ niệm về
Odette, thì giờ đây, một khả năng khác từ thời trai trẻ chuyên cần của ông
mà cơn ghen lần này làm hồi sinh, là niềm đam mê tìm hiểu sự thật, nhưng
là một sự thật cũng xen vào giữa ôn và người tình của mình, chỉ tiếp nhận
ánh sáng từ nàng, vô cùng giá trị và đẹp một cách gần như vô tư, là những
hành động của Odette, những quan hệ, những dự định, quá khứ của nàng.
Vào bất cứ thời kỳ nào khác của cuộc đời ông, những việc làm và cử chỉ nhỏ
nhặt của một con người bao giờ cũng có vẻ chẳng đáng giá gì đối với ông
nếu người ta đem kể với ông như một câu chuyện ngồi lê đôi mách, ông thấy
nó vô nghĩa trong khi nghe, chỉ có cái phần tầm thường nhất trong sự chú ý
của ông để tâm tới nó; đó là một trong những khoảnh khắc ông cảm thấy
mình xoàng xĩnh nhất. Nhưng trong cái giai đoạn kỳ lạ này của tình yêu, cái
cá nhân bỗng phát triển một khía cạnh sâu sắc đến nỗi sợ tò mò mà ông cảm
thấy thức dậy trong ông đối với từng việc nỏ nhất của người đàn bà này, đó
chính là nỗi tò mò hồi xưa của ông đối với Lịch sử. Và tất cả những gì mà
ông có thể lấy làm xấu hổ cho tới nay – rình ngóng trước một cửa sổ như thế
này, ngày mai có thể, biết đâu đấy, khéo léo gợi chuyện những kẻ bàng quan,
mua chuộc đám người làm, nghe trộm ở cửa – giờ đối với ông dường như
chỉ là những phương pháp điều tra khoa học có giá trị trí tuệ chân chính và
thích hợp với việc tìm kiếm sự thật, cũng như việc giải mã những văn bản,
đối chiếu những chứng cứ và diễn giải các bia tượng đài.
Đúng lúc sắp gõ lên cánh cửa chớp, ông thoáng cảm thấy xấu hổ khi
nghĩ Odette sắp sửa biết rằng ông đã nghi ngờ, rằng ông đã quay trở lại trấn
ngoài phố. Nàng đã nhiều lần nói với ông rằng nàng kinh tởm những gà đàn
