lược, còn có một nền tảng tự nhiên lâu năm hơn, êm dịu hơn và cần cù một
cách lặng lẽ như những tế bào của một cơ quan bị thương lập tức bắt tay vào
phục hồi các mô bị tổn hại, như những cơ của một chi bị liệt cố gắng cử
động lại. Những “cư dân” lâu năm hơn, bản địa hơn ấy của tâm hồn ông huy
động trong một lúc tất cả sức lực của Swann vào cái công việc phục hồi âm
thầm để tạo nên cái ảo tưởng thư thái cho một người đang dưỡng bệnh, cho
một người trong thời kỳ hậu phẫu. Lần này, sự thư giãn bởi kiệt sức ấy diễn
ra không phải trong óc Swann như thường lệ, mà là trong tim ông. Nhưng tất
cả những thứ đã từng tồn tại trong đời một lần lại có khuynh hướng trở lại,
và như một con vật hấp hối giật thót lên một lần cuối bởi một cơn co giật
tưởng đã kết thúc, trên con tim được tạm tha trong một khoảnh khắc, vẫn cái
nỗi đau ấy lại tự tay rạch ra vẫn hình chữ thập ấy. Ông nhớ những tối sáng
trăng nằm dài trong cỗ xe victoria đưa đến phố La Pérousc, ông say sưa vun
trồng những cảm xúc của anh chàng đang yêu, mà không hề biết chúng tất
yếu sẽ nảy quả độc. Nhưng tất cả những ý nghĩ đó chỉ kéo dài trong một
giây, khoảng thời gian ông đưa tay lên vùng trái tim, lấy lại hơi và nở được
một nụ cười để che giấu nỗi cực hình đang hành hạ mình. Lúc này dây, ông
đã lại bắt đầu đặt những câu hỏi. Bởi vì máu ghen của ông đã khổ công có lẽ
hơn cả một kẻ thù thâm độc để giáng cho ông cú đòn ấy, cho ông nếm nỗi
đau tàn bạo nhất ông chưa từng biết đến, máu ghen ấy thấy ông chưa đủ đau,
nó tìm cách để ông phải nhận một vết thương sâu hơn nữa. Như vậy, tựa một
hung thần, máu ghen của ông truyền cảm xúc cho ông và đẩy ông đến chỗ
vong thân. Đó không phải lỗi tại ông, mà chỉ tại Odette thôi, nếu thoạt đầu,
cực hình của ông không trầm trọng thêm.
“Em thân yêu,” ông nói với nàng, “chuyện đã qua rồi, có phải với một
người mà anh cũng biết không?”
“Không mà, em thề với anh, với lại, em nghĩ là em đã hơi nói quá lên,
em chưa đến mức ấy.”
Ông mỉm cười và nói tiếp:
“Tùy em thôi. Cái đó chẳng sao, nhưng thật đáng tiếc là em không thể
cho anh biết tên. Giá có thể hình dung ra người ấy, điều đó sẽ khiến anh mãi
