Françoise nói:
“Chả có gì lạ, thế này là trái tiết, trời quá nóng. Chao ôi! Lạy Chúa,
khắp nơi hẳn đầy người ốm tội nghiệp, cứ như là trên kia mọi chuyện cũng
bị trục trặc.”
Tôi cố kiềm tiếng nức nở khi tự nhắc lại những lời làm bùng nổ niềm
vui mà Gilberte thốt ra vì rất lâu nữa cô sẽ không còn tới Champs-Élysées.
Nhưng chưa chi sức mê dụ vốn thường tràn ngập tâm trí tôi khi nghĩ tới cô,
cái vị thế đặc biệt, duy nhất – dẫu đau lòng – không thể nào tránh né được
của tôi khi ở bên Gilberte mà tôi đã tự đặt mình vào, cái sức ép bên trong
của một nếp nghĩ, chỉ cần nó vận hành, tất cả những cái đó lại bù đắp cho sự
lãnh đạm kia một chút gì đó lãng mạn, và giữa những giọt lệ đã bắt đầu thấp
thoáng một nét cười mỉm chỉ như là phác thảo của một nụ hôn. Và khi giờ
thư tín gửi tới, chiều tối hôm đó tôi tự nhủ như mọi buổi tối khác: “Ta sắp
nhận được một cái thư của Gilberte, rốt cuộc cô ấy sắp sửa nói rằng cô chưa
từng ngừng yêu ta, và giải thích nguyên nhân vì sao cô phải giấu giếm ta cho
đến lúc này, vì sao phải làm ra vẻ sung sướng khi không gặp lại ta, lý do
khiến cô phải bề ngoài tỏ ra Gilberte chỉ là một người bạn thông thường mà
thôi.”
Tất cả các buổi tối tôi đều thích thú tưởng tượng ra lá thư ấy, tôi tưởng
như được xem nó, tôi tự đọc lên mỗi câu. Đột nhiên tôi hoảng hốt ngừng lại.
Tôi hiểu rằng nếu tôi phải nhận được một lá thư của Gilberte, thì dẫu sao
cũng không thể nào là lá thư kia, bởi chính tôi đã tạo ra nó. Từ đó, tôi ráng
tránh nghĩ đến những từ mà lẽ ra tôi thích cô viết cho tôi, vì sợ rằng khi đọc
chúng – những từ thiết thân nhất, được khao khát nhất – tôi sẽ lại trục xuất
chính bản thân chúng ra khỏi phạm vi có thể thực hiện. Ngay nếu do một sự
trùng hợp không thể có, bức thư mà tôi tạo ra lại được Gilberte gửi cho tôi,
khi nhận ra sáng tác của mình, tôi sẽ không có cảm giác nhận được cái gì đó
không phải từ tôi đến, một cái gì đó thực, mới mẻ, một niềm vui nằm ngoài
tâm tưởng của mình, độc lập với ý muốn, thực sự là do tình yêu trao tặng.
Trong khi chờ đợi, tôi đọc lại một trang không phải do Gilberte viết cho
tôi, nhưng chí ít tôi có được nó là từ cô, cái trang của Bergotte viết về vẻ đẹp
