– Vâng, nhưng nếu ông biết cô ta vào thuở ấy, thật quá là xinh! Nàng ở
một tư dinh nho nhỏ rất kỳ lạ đầy những đồ mĩ nghệ Tàu. Tôi nhớ là hai
chúng tôi đã bị phá rối vì tiếng rao của bọn trẻ bán báo, cuối cùng, nàng đã
dựng tôi dậy.”
Mặc dù không nghe thấy những lời bàn luận, tôi vẫn cảm nhận tiếng rì
rầm mơ hồ về sự nổi tiếng bao quanh bà. Trái tim rộn ràng vì sốt ruột khi
nghĩ rằng những người kia, mà tôi lấy làm tiếc vì trong số đó không có một
tay chủ nhà băng lai đen thường khiến tôi cảm thấy bị coi thường, phải là
một lát nữa họ mới thấy người thanh niên lạ mặt vốn chẳng hề được họ để ý
tới sẽ chào hỏi bà (dù không hề quen biết bà, thực sự là vậy, nhưng tôi nghĩ
rằng mình được phép làm điều đó bởi thân sinh tôi quen chồng bà và tôi là
bạn của con gái bà), người đàn bà mà ai cũng khen là đẹp, là phẩm hạnh bất
hảo, là thanh lịch. Nhưng rồi tôi đã tới sát bà Swann, thế là tôi nhấc mũ chào
cung kính, vung đôi tay rộng và lâu đến nỗi bà không nén được nụ cười
mỉm. Có mấy người cất tiếng cười. Còn bà, bà chưa bao giờ nhìn thấy tôi
cùng Gilberte, bà không biết tên tôi, nhưng tôi đối với bà – cũng giống như
những người gác Rừng, hoặc chở thuyền hoặc những con vịt dưới hồ được
bà ném những mẩu bánh mì cho – tất cả đều là một trong những nhân vật
phụ, quen thuộc, vô danh, bị mất hết tính cách cá thể giống như một “vai
kịch phụ”, trong những chuyến đi dạo của bà ở Rừng. Có những ngày không
được thấy bà ở Allée des Acacias, tôi lại gặp bà ở Allée de la Reine
Marguerite nơi có những phụ nữ muốn đi dạo một mình hoặc có vẻ làm ra
vậy; chỉ một lát sau bà đã chẳng còn đi một mình, có ngay ông bạn nào đó
tới gặp, thường đội mũ “ống” màu xám, người này tôi không quen biết và
chuyện trò khá lâu với bà, trong khi hai chiếc xe ngựa theo sau họ.
Sự phức hợp của Rừng Boulogne khiến nó trở thành một địa điểm nhân
tạo và xét theo nghĩa động vật học và huyền thoại, nó là một khu vườn, tôi
đã thấy lại điều này lúc đi qua Rừng để tới Trianon
, vào một buổi sáng đầu
tháng Mười một, khi tại những ngôi nhà ở Paris, mùa thu sớm chấm dứt mà
chưa ai kịp thưởng ngoạn, khiến cho sự kề cận và thiếu vắng cảnh thu đã
mang lại một nỗi u hoài, một cơn ào ào lá rụng thực sự đến mức có thể khiến
