BÊN PHÍA NHÀ SWANN - Trang 53

mùi véc ni dường như đã hút vào, đã cố định lại kiểu buồn đặc biệt mỗi tối
tôi lại cảm thấy và có lẽ còn khiến nó tàn ác hơn đối với tính nhạy cảm của
tôi bởi dưới hình thái khứu giác này, trí thông minh của tôi không còn can
dự vào được. Khi chúng ta ngủ và khi một cơn đau buốt ở răng mới chỉ được
chúng ta cảm nhận tương tự như một cô thiếu nữ mà hai trăm lần liền chúng
ta cố gắng kéo cô lên khỏi mặt nước, hoặc chỉ tương tự như một câu thơ của
Molière mà chúng ta lặp lại không ngừng, thì thật là một sự khuây khỏa lớn
nếu thức dậy và trí thông minh của chúng ta có thể loại bỏ ý nghĩ về cơn đau
răng, về mọi sự giả trang anh hùng hoặc có nhịp điệu. Chính điều ngược lại
với sự khuây khỏa đó là điều tôi cảm nhận thấy khi nỗi buồn phải bước lên
phòng tôi nhập vào bản thân tôi nhanh chóng vô cùng, gần như tức khắc do
hít vào vừa âm ỉ vừa đột ngột mùi véc ni đặc biệt của cầu thang, nó còn độc
hại hơn nhiều so với sự thâm nhập tinh thần. Một khi vào tới phòng tôi, phải
bịt rất cả các lối thoát, đóng các cửa sổ, đào ngôi mộ của riêng tôi bằng cách
mở chăn ra, khoác vải liệm của áo ngủ. Nhưng trước khi tự chôn mình vào
cái giường sắt người ta đã đặt thêm vào phòng tôi bởi mùa hè tôi quá nóng
dưới những màn giường bằng vải bọc ghế của cái giường to, tôi bỗng có một
hành động phản kháng, tôi muốn thử một mưu mẹo của người bị kết án. Tôi
viết cho mẹ tôi, van xin bà lên gác vì một việc quan trọng mà tôi không thể
nói trong thư được. Tôi lo sợ rằng Françoise, bác đầu bếp của cô tôi vốn
được giao chăm sóc tôi khi ở Combray, sẽ từ chối không đem thư tôi đi. Tôi
ngờ rằng đối với bác, việc chuyển thư cho mẹ tôi khi có khách cũng không
thể làm được giống như người gác cổng nhà hát không thể giao một bức thư
cho người diễn viên đang ở trên sân khấu. Đối với những việc có thể và
không thể làm, bác sở hữu một bộ luật khắc nghiệt, phong phú, tinh tế và
không khoan nhượng về những sự phân biệt khó nắm bắt hoặc phù phiếm
(khiến cho luật ấy giống như những luật cổ đại, những luật này bên cạnh
những quy định tàn ác như giết chết những đứa trẻ còn bú mẹ, thì lại cấm
một cách tinh tế thái quá việc luộc dê con trong sữa của mẹ nó hoặc ăn gân
đùi của một con vật). Bộ luật này, nếu người ta phán định nó căn cứ trên
việc đột nhiên bác nhất định không muốn làm một vài việc mà chúng tôi
giao phó, dường như đã dự kiến trước những điều phức tạp xã hội và những