Hoạt động cách mạng của Ia. Agranov có lẽ tạm dừng ở đây cho
đến năm 1917. Sau khi đi đày về, Ia. Agranov làm gì, tôi không rõ;
nhưng căn cứ vào tiểu sử đăng trên báo “ Pravda ”, thì ở nơi đi đày, Ia.
Agranov đã gặp một nhóm các nhà bôn-sê-vich, chịu ảnh hưởng lớn
của họ, rèn luyện thế giới quan và cuối năm 1915 đã gia nhập đảng
bôn-sê-vich”.-
Bước ngoặt trong đời Ia. Agranov!
Tháng 3 năm 1917, Ia. Agranov tới thành phố Petrograd cách
mạng.
Ở
đây trong óc tôi chợt nhớ lại tiểu sử một người mà ai nấy đều
thuộc từ hồi học phổ thông. Ấy là “người cha của các dân tộc”
(Stalin) cũng tới thành phố Petrograd vào tháng 3 năm 1917. Và
cũng từ tỉnh Enisei xa xôi. Liệu họ có cùng về với nhau chăng? Là tôi
chỉ phỏng đoán thế thôi. Còn nhà sử học Mỹ R. Conkverst trong
quyển sách “ Đại khủng bố ” (“Neva”, 1989, số 9 - 11) thì nói rất rõ
“Ia. Agranov là bạn chí thân của Stalin”.
Tiếp tục còn lý thú hơn. “Người bôn-sê-vich lão thành”, nếu tin
lời V. A. Katanian, thì từng làm việc “trong Ban thư ký của Lenin”. Ở
chương đầu tôi có viết rằng không rõ bằng cách nào Ia. Agranov
ở
trong Ban thư ký của Bộ Dân ủy Nhỏ; chứ anh ta không dính dáng gì
tới Ban thư ký riêng của Lenin cả.
Tôi xin thông báo những chi tiết khác trước giờ chưa từng biết
trong tiểu sử của Ia. Agranov. Những chi tiết, theo tôi, khắc họa rõ
nét tính phức tạp của những năm đẫm máu.
Chẳng hạn như sự việc sau. Ia. Agranov hóa ra không chỉ là
chuyên gia điều tra, mà còn có tiếng là một người am hiểu sân
