Moskva được đưa vào TSGAORSS (Trung tâm lưu trữ hồ sơ cách
mạng tháng Mười và xây dựng chủ nghĩa xã hội). Các giấy tờ còn lại
thì đưa vào TSGAMO (Trung tâm lưu trữ hồ sơ tỉnh Moskva).
Tại TSGAORSS, người ta nói với tôi: “Ở Trung tâm chúng tôi, hồ
sơ AOMC không đầy đủ lắm. Chẳng hạn, không có bất kỳ giấy tờ
gì của Phòng thị thực. Có lẽ nên tìm ở TSGAMO thì hơn”.
Ở
Trung tâm thứ hai, câu trả lời cũng không khá hơn: “Chỗ chúng
tôi chỉ có kho tư liệu AOMC cho đến năm 1925, rồi từ năm 1940 trở
đi mà thôi”.
Tôi tiếp tục tìm kiếm, kiểm tra một mắt xích nữa. Maiakovski,
như ta biết, ra nước ngoài với sự hỗ trợ của “Hội liên lạc văn hóa toàn
liên bang với nước ngoài” (VOKS). Hồ sơ của VOKS được lưu trữ ở
TSGAORSS, ở các cơ quan chính quyền cao nhất của Liên Xô.
Trước mắt tôi là bảng kê hồ sơ của VOKS. Tôi tìm thư tín của Phòng
đặc biệt trao đổi với đại diện của mình ở Pháp là I. Divilkovskii. Theo
chỗ tôi hiểu, Moskva phải báo sang Paris về việc V. V. Maiakovski
sắp sang đó. I. Divilkovskii dẫu sao cũng có trách nhiệm phải biết
điều đó. Cặp hồ sơ thư tín công vụ này có 161 tờ. Từ ngày 23 tháng 1
đến ngày 23 tháng 11 năm 1929. Tôi giở và đọc kỹ từng trang. Nhưng
… không hề thấy nhắc đến họ tên của nhà thơ!
Liệu có thể có gì trong kho lưu trữ của Bộ Dân ủy Nội vụ nước
CHXHCNLB Nga hay chăng ? Cả cơ quan đó cũng có quyền cấp hộ
chiếu ra nước ngoài. Đây, cặp hồ sơ “Vụ đối ngoại Bộ Dân ủy Nội
vụ. Đơn xin ra nước ngoài (Những trường hợp bị từ chối). Từ ngày 6
tháng 6 năm 1927 đến ngày 1 tháng 12 năm 1930. 164 tờ”. Vâng, ở
đây cũng không hề có tên Maiakovski! Một cặp hồ sơ khác: từ ngày
18 tháng 1 đến ngày 12 tháng 9 năm 1929 – 332 tờ. Và một cặp khác
