Henri-Robert. Ông này có đệ nhất thư ký trợ lý là luật sư Andre Hesse bấy
giờ đang còn tập sự, đã bắt đầu lần giở từng trang hồ sơ.
Nhiều người yên trí thế nào ông Stangerson cũng lại bắt tay bị cáo,
nhưng các nhân chứng đã bắt đầu được gọi tên và họ lục rục rời phòng xử,
nên màn tỏ tình thông cảm rất hấp dẫn này không diễn ra. Lúc các vị bồi
thẩm ngồi vào ghế, người ta nhận thấy họ chú ý nhiều đến lời trao đổi chớp
nhoáng giữa luật sư Henri-Roherl và ông chủ nhiệm báo Thời Đại. Sau đó,
ông chủ nhiệm lên ngồi vào hàng ghế trên cùng.
Vài người lấy làm lạ. Thấy ông không đi theo những người khác sang
phòng dành cho nhân chứng.
Việc đọc cáo trạng hoàn tất như thường lệ. Tôi không kể lại ở đây
cuộc thẩm vấn ông Robert Darzac kéo dài thế nào. Ông trả lời các câu hỏi
một cách tự nhiên nhất mà cũng bí hiểm nhất. "Tất cả những gì ông có thể
nói" thì có vẻ tự nhiên, còn những gì ông nín lặng thì đối với ông, có vẻ
khủng khiếp vô cùng, ngay cả trước mắt những người "cảm thấy" ông vô
tội. Chính thái độ im lặng của ông về những điểm chúng ta đã biết nó hại
ông và cũng chính nó đánh ông miếng đòn chí tử. Ông chống lại những lời
trách cứ của Chánh Án và Công Tố viên. Người ta cho ông hay, trong hoàn
cảnh như thế này, im lặng có nghĩa là chết.
- Cũng được đi - ông ta trả lời - vậy thì tôi bằng lòng chết, nhưng tôi
vô tội !
Henri-Robert nổi tiếng là một luật sư khôn khéo hơn người. Ông cố
gắng ca tụng đức hạnh của thân chủ mình, căn cứ luôn vào cái thái độ im
lặng kia, kín đáo nêu lên những bổn phận thiêng liêng mà chỉ những tâm
hồn cao thượng mới dũng cảm đem buộc vào mình. Ông luật sư danh tiếng
chỉ thuyết phục được hoàn toàn những ai từng biết ông Darzac, còn người
khác, họ thấy đều do dự. Phiên tòa tạm đình một lúc, rồi đến cuộc thẩm vấn
các nhân chứng mà Rouletabille vẫn chẳng thấy đâu. Mỗi lần cửa mở là tất
cả các con mắt đổ dồn ra đó, rồi lại chĩa vào ông chủ nhiệm báo Thời Đại
vẫn ngồi yên lặng một chỗ tỉnh queo. Cuối cùng, người ta cũng thấy ông lục
trong túi, rút ra một phong thư.
Tiếng xì xào bùng to sau cái cử chỉ ấy. Tôi không có ý định trình bày
hết ở đây mọi biến chuyển trong phiên xử. Tôi đã nghĩ ngợi khá lâu, cố nhớ
