311
của tương lai, bởi vì cái đẹp có thể được tạo ra. Và một
người đẹp yêu cái đẹp, sống cái đẹp, tạo ra cái đẹp, là đạo
đức - và không có nỗ lực nào. Tính đạo đức của người đó
không phải là đạo đức được trau dồi; chỉ là cảm giác thẩm
mĩ của người đó làm cho người đó thành đạo đức. Người
đó không thể giết người được bởi vì người đó không thể
nghĩ giết hại là đẹp. Người đó không thể lừa dối, người
đó không thể bất lương, bởi vì mọi điều này làm cho
người đó cảm thấy xấu. Tiêu chuẩn của người đó là cái
đẹp. Và tôi đồng ý với William Blake rằng tôn giáo là
nghệ thuật.
Mọi nghệ thuật đều là việc làm ra. Mọi việc làm ra
đều cần một loại niềm tin. Bạn thấy ra điều không có đó
và làm việc theo cách mà điều là vô hình, không thấy
được, không nghe được được cho hình dạng trong thời
gian và không gian. Cái được tạo ra sẽ là rõ ràng cho các
giác quan - bức tranh, bài thơ, hay khu vườn. Tuy nhiên
nghệ thuật không nên bị lẫn lộn với đối thể nó tạo ra. Đó
là phân biệt hay cần được nhớ. Nó sẽ giúp bạn vô cùng để
hiểu tôn giáo.
Nghệ thuật không phải là bức tranh hay mảnh điêu
khắc. Điều người buôn bán nghệ thuật mua và bán là tác
phẩm nghệ thuật, không phải là bản thân nghệ thuật. Tác
phẩm nghệ thuật là hình dạng của tài sản. Cũng như nghệ
thuật không phải là cùng thứ như tác phẩm nghệ thuật,
vậy tôn giáo không nên bị lẫn lộn với đối thể và hiệu quả
nó tạo ra - như giáo điều, học thuyết, Kinh Thánh,
Korans, Gitas, nhà thờ, đền chùa, nhà thờ lớn. Đây là
những tác phẩm nghệ thuật. Bạn có thể gọi chúng là tác
phẩm tôn giáo, nhưng tôn giáo không nên bị lẫn lộn với
chúng.
Nhà thờ là nhà thờ. Nó có thể đẹp, nhưng nó không
là tôn giáo trong bản thân nó. Nó là sản phẩm phụ, thứ
