Không coi việc tìm thấy hạt lúa mì của mình có ý nghĩa gì hết, chú bé đã
định ném nó xuống sàn nhà, nhưng Cyrus đã cầm hạt lúa từ tay Harbert, và
sau khi chăm chú quan sát, ông đã xác định hạt lúa không bị hư hại chút
nào cả.
- Pencroff, - ông bình tĩnh hỏi, nhìn chàng thủy thủ chằm chặp, - một hạt
lúa mì mọc lên sẽ cho bao nhiêu bông lúa? Anh có biết không?
- Một bông, tôi cho là vậy, - chàng thủy thủ ngạc nhiên nhìn kỹ sư, đáp.
- Không phải đâu, Pencroff ạ, mười bông! Thế anh có biết mỗi bông lúa
có bao nhiêu hạt không?
- Quỷ quái thật, tôi không biết.
- Bình quân là tám mươi, - Cyrus Smith nói. - Vậy là, nếu chúng ta trồng
hạt lúa này thì vụ thứ nhất ta sẽ thu hoạch tám trăm hạt, còn những hạt này
vụ thứ hai sẽ cho sáu trăm bốn mươi ngàn hạt, vụ thứ ba - năm trăm mười
hai triệu, vụ thứ tư - trên bốn trăm tỷ hạt. Một tỉ lệ thức như thế đó.
Các bạn im lặng nghe ông. Những con số ấy làm họ kinh ngạc. Tuy
nhiên, các tính toán của Cyrus Smith đều đúng cả.
- Phải, các bạn của tôi, - kỹ sư nói tiếp. - Nhờ ý nguyện của tự nhiên mà
hậu thế của hạt lúa mì tăng theo cấp số nhân. Vậy nhưng sự sinh sôi nảy nở
của một hạt lúa mì vụ đầu cho tám trăm hạt chẳng thấm gì so với thuốc
phiện, một quả nang của nó cho ba mươi hai ngàn hạt, và so với thuốc lá,
mỗi gốc của nó cho ba trăm sáu mươi ngàn hạt giống. Nếu như không có
vô số những nguyên nhân cản trở sự sinh sôi của chúng thì hai loài cây này
sẽ phủ kín toàn bộ trái đất trong vài năm,
