nước, khác nào “lạy ông tôi ở bụi này”, báo tin cho tàu đối phương biết
mình đang ở đây.
Giôn đã từng nghiên cứu tỉ mỉ từ loại tàu ngầm đóng từ năm 1863
chạy bằng máy không khí nén, chuyển sang loại tàu 1880 dùng máy chạy
xăng.
Năm 1906, nhà máy kim khí Pê-téc-bua, theo đồ án của nhà bác học
Nga, Đư-gie-vi-ét-xky đã đóng xong chiếc tàu ngầm thí nghiệm Pốt-tơ-rơ-
tô-vưi. Tàu có đặt hai động cơ ét-xăng lắp trên cùng một trục chân vịt dùng
để chạy khi nổi cũng như khi lặn. Dĩ nhiên máy chạy xăng có nhiều ưu
điểm hơn máy hơi nước như hiệu suất cao, trọng lượng nhẹ và có thể mở
máy nhanh hơn nhưng loại máy chạy xăng này cũng lộ rõ khá nhiều nhược
điểm. Trước hết là tàu thường vẫn phải nổi lên để lấy không khí vì có
không khí thì máy chạy xăng mới có thể trộn với hơi xăng để biến thành
một hỗn hợp nổ. Tàu ngầm thường nhỏ, lượng không khí dự trữ chẳng
nhiều nhặn gì. Trong lúc máy chạy lại xả hơi các-bon-níc, đầu độc bầu
không khí trong tàu. Ấy là không kể công suất của máy bị hạn chế và hơi
xăng dễ bắt lửa, bốc cháy, nổ gây tai nạn trong tàu.
Chỉ riêng việc tàu ngầm phải nổi lên luôn cũng đã là điều nguy hiểm
vì nó dễ biến thành mục tiêu của đối phương. Đó là chưa kể tàu ngầm dùng
loại động cơ xăng khi chạy sẽ thải khói đen phun ra biển, để lại những vết
dầu loang trên mặt nước nên tàu dễ bị lộ, đối phương dễ dàng phát hiện
thấy... Đơ-gie-vi-ét-xky cho đặt máy điện năm 1884. Thật ra thì loại máy
điện này do nhà bác học Nga B.S.I-a-cô-bi phát minh ra từ năm 1838, ông
đặt trên tàu thủy cho chạy thử trên sông Nê-va ở Pê-téc-bua nhưng vì nó
cồng kềnh, năng lượng lại quá ít, chỉ đủ chạy trong vài giờ, công suất quá
bé so với máy hơi nước. Nhưng cải tiến dần, sau này động cơ điện cũng có
thể đạt tới năm nghìn mã lực. Khi dùng để quay chân vịt, máy điện đóng
vai trò của động cơ điện nhưng khi dùng để sinh ra điện thì nó lại trở thành
máy phát điện. Mà trên tàu ngầm thì hầu như máy móc, khí tài nào cũng
dùng đến điện cả: từ máy vô tuyến điện, ra-đa trong đó có cả loại ra-đa
thám thủy tới điện thoại, loa phóng thanh, các loại đèn, quạt máy, máy
