BIẾT NGƯỜI - Trang 97

Như thế, chúng ta rất dễ nhận thấy rằng các trạng thái khí sắc thực ra chỉ là
những hình thức của những phản ứng – cảm xúc đã đặng cố định ít ra trong một
thời gian nào đó.
Cái sức căng của gân thịt bị cảm xúc làm xáo trộn nên chưa kịp quay về trạng
thái bình thường. Nó vẫn biến đổi, thay đổi một cách trường tồn cho đến khi
trạng thái khí sắc tiêu tan.
Thí dụ: sự vui sướng gây ra những phản ứng như tiếng la hét, nhảy nhót, hoặc
quơ tay, múa chân, sức căng của bắp thịt bị “cảm xúc vui sướng” kích thích
mạnh. Theo sau “cảm xúc vui sướng” là cái “khí sắc vui vẻ”, sức căng của gân
thịt vẫn còn bị kích thích nhưng không còn mạnh như trước. Người ta cảm thấy
đặng khỏe thêm, thấy cần tiêu dùng bớt nghị lực, cần làm nhẹ người đi. Người
ta biểu lộ rất dễ dàng: nói nói, cười cười v.v..
Những phản ứng của giận dữ thường mãnh liệt. Chúng cũng kích thích sức căng
rất mạnh. Khí sắc bực dọc là một sự cố định của những phản ứng ấy; sự kích
thích quá độ ấy có thể gây ra một cảm giác đau đớn (nhăn mặt, nhíu mày, quơ
tay, quập chân) hoặc giả nó có thể khiến chúng ta có những hành vi thiếu suy
nghĩ (đánh người, đập phá đồ vật), để rồi sau đó sức căng của gân thịt liền trở lại
trạng thái bình thường.
Trong khí sắc buồn bã thì trái lại, những bắp thịt dãn ra, thân thể như xui xị, con
người như suy nhược, thiếu nghị lực, đi đứng một cách uể oải, cử động một
cách chậm chạp, nặng nề. Sự sút kém của sức căng này có thể truyền sang
những bắp thịt trơn (ăn mất ngon, yếu tim) và ảnh hưởng đến những tuyến (rơi
lệ). Trong những hình thức cấp phát, khí sắc buồn bã có thể đi đến sự liệt nhược
toàn thân. Khi bị thất vọng người ta đâm ra bải hoải, biếng ăn, biếng nói.
Trong khi sắc lo âu nhất là ở những hình thức cấp phát của nó như sự ưu tư, sức
căng của gân thịt biến đổi nhiều cách. Khi thì nó kích thích người ưu tư (đi đứng