Bất chấp tính phổ quát của cảm nghiệm này và sự xuất hiện
thường xuyên thật ấn tượng luôn được miêu tả theo cách thức giống
nhau
, những tuýp người đầu óc cứng rắn xem nó là chứng ảo giác tái
hồi thông thường với các triệu chứng điển hình, kiểu như hoang tưởng,
chẳng thêm gì vào kho thông tin của ta về vũ trụ vật chất. Họ biện hộ
rằng, giống như ta chẳng thể nói gì về mọi thứ, người ta cũng không thể
cảm thấy hay trải nghiệm về tất cả mọi thứ. Vì mọi giác quan của ta
mang tính chọn lọc. Ta trải nghiệm bằng sự tương phản cũng như ta suy
nghĩ bằng sự tương phản. Trải nghiệm cái gì đó ẩn dưới mọi kinh
nghiệm do vậy sẽ giống như nhìn thấy chính sự nhìn, như cái gì đó
chung cho mọi thứ được nhìn thấy. Dưới màu sắc nào, hình thù nào -
không phải là mọi màu sắc và hình thù tương phản nhau - mà ta có thể
nhìn thấy chính sự nhìn?
Vậy nhưng siêu hình học, như triết học nói chung, không phải là
cái gì đó có thể đơn giản chữa trị hay bỏ đi, như thể nó là một căn bệnh
trí tuệ. Các triết gia chống siêu hình học mạnh mẽ nhất, thực ra, có một
siêu hình học ngầm của riêng họ, lẩn khuất phía sau sự khẳng định rằng
mọi kinh nghiệm và mọi hiểu biết phải chia thành các nhóm, và có
những tương phản và tương đồng giữa chúng. Nói một cách đơn giản
nhất, chúng sẽ cho phép tôi biết và nói một cách hợp lý về cái gì đó
trắng, vì tôi biết trắng thông qua sự tương phản với đen, và thông qua
so sánh với đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm và tím. Chúng sẽ cho phép
những câu phát biểu có nghĩa về chó và mèo, vì chúng là hữu cơ khác
với vô cơ, là loài có vú khác với loài có túi, và tuy có vẻ bông đùa,
chúng đã vạch rõ ranh giới phân biệt chúng với toàn thể thế giới không
phải chó và không phải mèo.
Nhưng giả định nền tảng cho rằng toàn bộ sự hiểu biết đều liên
quan đến những tương phản, thì cũng siêu hình như bản thân giả định.
Nói cách khác: “Toàn bộ tri thức là sự nhận biết những mối quan hệ hỗ
tương giữa kinh nghiệm giác quan và/hoặc các sự vật - hiện tượng.”
Điều này rất gần với một phát biểu ý nghĩa về mọi vật. “Mọi vật được
biết nhờ những dị biệt và tương đồng giữa chúng.” Bị đẩy về luận điểm
