về sự sống mà trong đó chính sách thực dụng - chiến thắng thuộc về kẻ
chai lì đối mặt những sự thật ảm đạm - là nguyên tắc chỉ đạo. Do vậy,
anh càng đối mặt những thực tế ảm đạm hơn thì anh càng có vẻ gan lì
hơn. Vậy nên ta đua nhau tạo ra Mô hình Tự động Hoàn toàn về vũ trụ
ảm đạm chừng nào tốt chừng ấy.
Thế nhưng nó vẫn cứ là một chuyện hoang đường, với mọi khía
cạnh tích cực và tiêu cực của thần thoại như một hình tượng để cắt
nghĩa về thế giới. Khoa học và công nghệ phương Tây chưa chắc đã ra
đời nếu ta không cố hiểu thiên nhiên dưới dạng những mô hình cơ học.
Theo Joseph Needham, người Trung Hoa, dù rất sắc sảo, tinh vi, vẫn
không đạt được nhiều tiến bộ trong khoa học vì họ chưa từng nảy ra ý
nghĩ coi thiên nhiên là một bộ máy, là “bao gồm” các bộ phận riêng lẻ
và “tuân theo” các quy luật hợp lý. Vũ trụ quan của họ mang tính hữu
cơ. Nó không phải là trò bi-a mà mấy quả bóng cứ va vào nhau theo
một chuỗi nhân quả. Cái với chúng ta là nhân và quả thì với họ là
“tương liên” - những sự kiện tương sinh, như sau và trước. Các “bộ
phận” trong vũ trụ của họ không thể tách rời nhau, mà đan xen với
nhau bền chặt như hành động bán với hành động mua
Một vũ trụ “được làm ra”, dù là Mô hình Đồ sứ nứt hay Mô hình
Tự động Hoàn toàn, đều được làm từ những mảnh, mà những mảnh này
là những thực tại cơ bản của tự nhiên. Tự nhiên do vậy được tìm hiểu
bằng kính hiển vi và phép phân tích, để biết các mẩu đó là gì và chúng
kết hợp lại ra sao. Đây là quan điểm của các triết gia duy danh cuối thời
Trung cổ, họ đã kịch liệt phản đối những kẻ hồi ấy được gọi là các nhà
duy thực, vì phe này tuyên bố rằng những thể như Nhân loại hay Nhân
tính là “thực thể” đích thực làm nền tảng cho những “sự hình thành
ngẫu nhiên” nam riêng nữ riêng. Mỗi cá thể do vậy đều là một ví dụ
hay trường hợp của “thực thể” người, mặc dù từ này hồi đó không được
dùng với nghĩa là vật chất hay chất liệu, mà là một loại bản chất đứng
(stance) bên dưới (sub) những biểu hiện đặc thù của nó. Các nhà duy
danh khăng khăng cho rằng điều đó là phi lý. Với họ, Nhân loại chẳng
qua chỉ là tổng số những con người cá thể. Nhân loại không phải là một
