Tại sao các món ăn quý thường gọi là sơn hào hải vị?
Đời xưa ở Trung Quốc có một nhà tư tưởng là Mạnh Tử, Mạnh Tử đã có câu nói nổi tiếng: "Ta yêu
tính mạng mà cũng yêu chính nghĩa. Song nếu như không có được cả hai, thì ta thà vì chính nghĩa mà
vứt bỏ tính mạng”.
Về mối quan hệ giữa tính mạng và chính nghĩa, Mạnh Tử cũng đưa ra một thí dụ thú vị, ông đem tính
mạng so sánh với món cá, còn chính nghĩa thì ông so sánh với bàn tay gấu. Ông nói ta thích ăn cá mà
cũng thích ăn bàn tay gấu, nhưng nếu không được cùng ăn cả hai thứ, thì tất nhiên ta bỏ món cá mà ăn
món tay gấu.
Mọi người đều biết rằng cá là một món ăn bình thường, chẳng có gì là kì lạ. Nhưng bàn tay gấu lại
khác hẳn, không những nó có vị ngon lạ lùng mà lại còn hết sức khó kiếm, vì gấu là một loài rất khó
gặp mà săn được nó đem về thì lại càng khó. Do đó từ thời cổ bàn tay gấu vẫn là thứ quý hiếm trong
số các món ăn, và vì gấu ở trong núi sâu cho nên bàn tay gấu được gọi là một thứ sơn hào.
Tất nhiên các món sơn hào không chỉ có bàn tay gấu mà thôi, có người còn tổng kết lại nói rằng ngoài
tay gấu ra, các món có được ở nơi sơn dã như bướu lạc đà, đầu khỉ, ếch nhái, môi đười ươi, bào thai
báo, đuôi tê giác, gân hươu, cũng có mùi vị rất ngon. Vì thế các món nói trên được gọi gộp lại là "sơn
bát trân" (tám món quý trên núi).
Người ta lại còn tổng kết trong các loài chim có "cầm bát trân"(tám loài chim quý), trong các thứ thực
vật có "thảo bát trân" (tám thứ cỏ quý), thủy sản thì cóải bát trân" (tám thứ hải sản quý), ngoài ra lại
phân biệt thượng bát trân, trung bát trân, hạ bát trân. Cuối cùng tất cả các món ăn nổi tiếng nhất nấu
bằng các vật quý tìm thấy được trên núi và dưới biển, được gọi chung tất cả là sơn hào hải vị.
Sơn hào hải vị là những thứ món ăn khó kiếm, có mùi vị rất ngon, giá tiền lại rất cao. Thời cổ xưa nếu
tìm thấy được thì đều phải dâng nộp cho các đế vương thụ hưởng. Ngoài ra nói chung chỉ có các
vương tôn quý tộc và những con người phú quý thì mới có dịp được thưởng thức. Nhưng ngày nay,
theo với đà tiến bộ của xã hội, mức sinh hoạt của nhân dân đã được nâng cao, thì trong các thứ sơn
hào hải vị, nhiều món đã thấy được bầy trên bàn ăn của những nhà bình thường.
KHANG BÌNH