Cái trục kéo kêu kèn kẹt. Hơi nước phả ra từ cần trục. Những tay khuân
vác ở bến cảng bận sơ mi sặc sỡ huýt sáo và vỗ tay hoan hô anh lừa, nhưng
anh ta không mảy may chú ý đến chuyện đó.
Tôi nhìn cô bé. Em đẹp hơn cô gái hái nho của Briulốp - giản dị, nghèo và
đẹp hơn hẳn.
Em mặc quần áo đen cũ kỹ đã sờn hai khuỷu tay, đi đôi tất màu sáng đã
mạng và một đôi dép cũ, cũng đen. Và tất cả những vật màu đen ấy ăn nhập
một cách kỳ lạ với khuôn mặt gầy, xanh và đôi bím tóc không ngờ lại sáng
và hơi hung đỏ tết bằng những nút cẩu thả buông lơi trên ngực.
Khi em lại gần, tôi gỡ lần giấy bọc mỏng tang và lôi ở trong đó ra con
matơriôska.
Em bé nhìn thấy con matơriôska thì dừng lại và mỉm cười, những ngón
tay ngăm đen ôm lấy ngực. Vì sao em cười, tôi không rõ. Có thể em cười
với sắc đẹp của cái đồ chơi lạ mắt đang rực lên trong nắng Nêapôn. Người ta
thường cười như thế khi những giấc mơ mà họ yêu mến hoặc những giấc mơ
tức cười của họ biến thành sự thực.
Tôi chìa con matơriôska cho em. Em không cầm. Em thôi không cười
nữa, em nhíu đôi lông mày màu sẫm lại và sợ sệt chạy tạt qua một bên. Tôi
nắm lấy tay em và gần như cưỡng ép bắt em phải cầm lấy.
Em cúi đầu, ngồi xuống và nói rất khẽ:
Em lại ngồi xuống và ngước đôi mắt ướt sáng long lanh lên nhìn tôi. Lúc
đó tôi khó mà tin được rằng em lại có thể mừng rỡ đến thế chỉ vì một vật
nhỏ nhặt như con matơriôska. Nhưng rồi nhìn gần, tôi thấy cặp xương quai
xanh gầy guộc hiện lên dưới lần áo mỏng nặc mùi madút, tôi còn nhìn thấy
những dấu hiệu khác của sự nghèo nàn nhẫn nhục và tôi tin rằng đối với một
em bé gái như thế con matơriôska quả thực đã là một niềm vui lớn. Lúc đó
tôi chưa được thấy những khu phố hôi thối vì rau mục của Nêapôn, chưa
thấy cả khu ngoại ô phía bắc thành phố, nơi khói vàng tươi sặc mùi a- xít lơ
lửng trên những vùng hoang vắng. Thế mà ở tất cả những nơi đó người ta
